Partnerzy serwisu:
Spełniając wymogi ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający mają obowiązek dołączenia do specyfikacji istotnych warunków zamówienia prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, istotnych dla stron postanowień, które zostaną po wyborze wykonawcy wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia publicznego na takich warunkach.

Realizując wskazany obowiązek (wynikający bezpośrednio z brzmienia art. 36 ust. 1 pkt. 16 Prawa zamówień publicznych) w większości przetargów zamawiający przedstawiają wzór lub projekt umowy. Jak wykazuje praktyka udzielania zamówień publicznych niejednokrotnie występują sytuacje, w których przedstawione przez zamawiającego wymogi dotyczące treści przyszłej umowy naruszają zasady równości stron umowy oraz zasadę swobody kontraktowania (art. 353(1) KC).

Tymczasem zamawiający nie ma prawnych możliwości jednostronnego dyktowania warunków przyszłej umowy w sprawie zamówienia publicznego. Wykonawcy, stwierdzając że przedstawiony projekt umowy narusza obowiązujące normy prawne, ma prawo wnoszenia protestów na zawarte w nim zapisy. Ważne aby protest w zakresie zapisów treści przyszłej umowy był wniesiony przed upływem terminu składania ofert.

Najczęściej występujące nieprawidłowości

Do katalogu zapisów zamieszczanych w projektach umowy, które zawierają nieprawidłowe zapisy można przede wszystkim zaliczyć dotyczące:

- zasad ustalania i wysokości kar umownych,

- wymogów dotyczących odbioru przedmiotu umowy,

- zasad rozwiązania umowy z winy wykonawcy.

W szczególności zamawiający powinien unikać zamieszczania w treści umowy klauzul:

- ustalających bezzasadnie wysoki poziom kar za nieterminowe wykonanie przedmiotu umowy,

- zwalniających zamawiającego z ponoszenia kar z tytułu zwłoki w wypłacie wynagrodzenia należnego wykonawcy,

- zabraniających wprowadzenia do treści umowy (w odniesieniu do umów wieloletnich) zasad waloryzacji wynagrodzenia z tytułu realizacji przedmiotu umowy - przykładowo w zakresie usług sprzątania bez możliwości zwaloryzowania stawki za roboczogodzinę pracownika,

- ustalenia nierównych wobec stron umowy wysokości należnych kar np. wykonawca płaci za nieterminowe zakończenie przedmiotu umowy karę w wysokości 1 % wartości zamówienia za każdy dzień niedotrzymania wyznaczonego terminu, natomiast zamawiający za opóźnienie w rozpoczęciu odbioru przedmiotu umowy ponosi karę w wysokości 0,1 % wartości umowy dziennie.

Niejednokrotnie zamawiający zawiera w przedstawianych wykonawcom propozycjach treści przyszłej umowy zapisy odnoszące się bezpośrednio do przedmiotu zamówienia publicznego. W tym zakresie w szczególności za niedopuszczalne uznać należy zamieszczanie klauzul dotyczących:

- przedstawiania przez wykonawcę umowy kopii dowodów zakupu (np. faktur) części, urządzeń, podzespołów niezbędnych do wykonania przedmiotu umowy,

- zastrzeżenia przez zamawiającego prawa do ograniczenia przedmiotu umowy bez określenia maksymalnego zakresu zmniejszenia świadczenia,

- odraczania terminów płatności za wykonane prace bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat z tego tytułu.

Zapamiętaj!

Umowy dotyczące wykonania zamówienia publicznego muszą zapewniać równość stron umowy i nie mogą ograniczać prawa wykonawców ustalonych w odrębnych przepisach - np. ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Obowiązujące przepisy nie dają zamawiającemu podstaw do wprowadzania zapisów sankcjonujących prymat interesów zamawiającego nad prawami wykonawcy ubiegającego się o uzyskanie zamówienia publicznego.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 164 poz. 1163 z późn. zm.).