Wadium w systemie zamówień publicznych pełni funkcję zabezpieczenia zamawiającego w zakresie zawarcia umowy przez wykonawcę wybranego w wyniku rozstrzygnięcia postępowania o zamówienie publiczne.
Dopuszczalne formy wniesienia wadium przetargowego określa art. 45 ust. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jedną z możliwych form wniesienia wadium jest forma pieniężna.
W praktyce wadium wnoszone w pieniądzu musi być przelane na konto bankowe wskazane przez zamawiającego. Wykonawca korzystając z tej formy wniesienia wadium powinien zlecić wykonanie przelewu z kilkudniowym wyprzedzeniem, tak aby środki zostały zarachowane na rachunku zamawiającego przed upływem terminu składania ofert.
Zlecenie przelewu kwoty wadium - przed upływem terminu składania ofert - nie ma znaczenia dla dotrzymania wymogów związanych z terminem jego wniesienia, liczy się termin zarachowania środków na koncie zamawiającego.
Warto podkreślić, że zarachowanie środków pomiędzy terminem składania ofert a terminem ich otwarcia również skutkuje wykluczeniem wykonawcy z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych z postępowania wyklucza się wykonawców, którzy nie wnieśli wadium do upływu terminu składania ofert. Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje na obowiązek nałożony na wykonawców w zakresie konieczności zabezpieczenia wadium, w terminie określonym przez zamawiającego, jako termin składania ofert. Użyte w art. 24 ust. 2 pkt. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych słowo "wniesienie" należy rozpatrywać w sposób ścisły, oznaczający konieczność zabezpieczenia oferty już na termin składania ofert . W konsekwencji jeżeli oferta nie zostanie zabezpieczona wniesionym wadium najpóźniej wraz z upływem terminu ich składania, to zamawiający zobowiązany jest wykluczyć wykonawcę z udziału w przetargu.
Orzecznictwo KIO
Powyższe potwierdza również stanowisko prezentowane w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, gdzie uznaje się, iż wniesienie wadium jest skuteczne tylko w przypadku uznania rachunku bankowego zamawiającego należną kwotą wadium. Kwota wadium wnoszonego w formie pieniężnej winna znaleźć się na rachunku zamawiającego przed upływem terminu złożenia oferty.
W ocenie składów orzekających KIO posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "wpłacać na rachunek" jest równoznaczne z koniecznością zaksięgowania środków pieniężnych na wskazanym rachunku. Wydanie dyspozycji dokonania wpłaty nie jest "wpłatą" w rozumieniu przepisu art. 45 ust. 7 ustawy Pzp, lecz jedynie podjęciem kroków zmierzających do dokonania takiej wpłaty. Potwierdzeniem powyższego jest przepis art. 63c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 roku Nr 72, poz. 665 ze zmianami), zgodnie z którym "Polecenie przelewu stanowi udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Bank wykonuje dyspozycję dłużnika w sposób przewidziany w umowie rachunku bankowego". Z przepisu wynika zatem, że wydanie polecenia przelewu powoduje podjęcie ze strony banku określonych czynności mających na celu realizację wydanej dyspozycji na warunkach określonych w umowie rachunku bankowego. Sama dyspozycja nie jest zatem równoznaczna z dokonaniem wpłaty.
