Partnerzy serwisu:
Ustawa Prawo zamówień publicznych dopuszcza możliwość ustanowienia centralnego zamawiającego. Wykorzystanie centralnego zamawiającego, choć w Polsce nie zyskało szerszego zastosowania, z powodzeniem sprawdza się w wielu krajach europejskich. Mimo faktu, iż to Prezes Rady Ministrów, a nie zamawiający, wskazuje centralnego zamawiającego warto się przyjrzeć zasadom funkcjonowania tej instytucji oraz korzyściom, jakie ona niesie za sobą.

Czym jest Centralny zamawiający?

Centralny zamawiający został zdefiniowany w art. 15a Prawa zamówień publicznych. Zgodnie z ust. 4 w/w artykułu, jest to jeden z organów administracji rządowej, lub jednostka podległa lub nadzorowana przez organ administracji rządowej.

Z powyższej definicji wynika, iż centralny zamawiający może działać jedynie na poziomie administracji rządowej. Funkcje centralnego zamawiającego na szczeblu samorządowym pełni samorządowa jednostka organizacyjna wyznaczona przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego do prowadzenia postępowań i udzielania zamówień w imieniu innych jednostek samorządowych podległych temu organowi wykonawczemu (vide art. 16 ust. 4 Pzp). Zatem Centralny zamawiający z definicji, a nie z funkcji, przyporządkowany jest do poziomu administracji rządowej.

Jak działa Centralny zamawiający?

Zgodnie z art. 15a ust. 6 Centralny zamawiający działa zgodnie z zasadami Pzp przyjętymi dla zamawiającego.

Centralny zamawiający może przygotowywać i przeprowadzać postępowania o udzielenie zamówienia, udzielać zamówień lub zawierać umowy ramowe na potrzeby zamawiających z administracji rządowej (art. 15a ust. 1) oraz innych zamawiających, w tym także zamawiających należących do administracji samorządowej (art. 15a ust. 3). Ważne jest, aby postępowanie prowadzone przez centralnego zamawiającego oraz przez niego udzielane nie były związane z działalnością tylko jednego zamawiającego.

Centralny zamawiający działa niejako "na zlecenie" zamawiających wchodzących w system zakupów centralnych. Zgodnie z art. 15a ust. 5, Prezes Rady Ministrów określi (w drodze zarządzenia) zasady współpracy pomiędzy Centralnym zamawiającym, a poszczególnymi zamawiającymi. W praktyce współpraca ta będzie składała się z następujących etapów:

1.Zamawiający przekazują Centralnemu zamawiającemu informacje dotyczące ich potrzeb zakupowych oraz wielkości budżetów i terminów realizacji nabywanych zamówień.

2.Zebrane od jednostek administracji publicznej dane, Centralny Zamawiający poddaje analizie - konsoliduje ze względu na przedmiot zamówienia oraz grupuje pod kątem określonego w planach terminu rozpoczęcia realizacji usługi.

3.Mając na uwadze powyższe dane, Centralny zamawiający przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego lub postępowanie mające na celu zawarcie umowy ramowej. Mając na uwadze skonsolidowaną skalę zamówienia, warunki umowy będą korzystniejsze od uzyskanych na poziomie pojedynczego zamawiającego.

4.Zamawiający nabywają zakontraktowane przez Centralnego zamawiającego dobra zgodnie z ilościami i kwotami określonymi przez nich w zestawieniach przekazywanych Centralnemu zamawiającemu. Zgodnie z art. 15a ust. 2 Prawa zamówień publicznych, zamawiający z administracji rządowej mogą udzielać zamówień na podstawie umowy ramowej zawartej przez centralnego zamawiającego, jeżeli umowa ramowa to przewiduje.

Centralny Zamawiający w Europie

Idea Centralnego zamawiającego jest wykorzystywana powszechnie w najbardziej rozwiniętych krajach Europy. Centralny zamawiający posiada zróżnicowaną formę prawną - od jednostki administracji publicznej (Francja), poprzez agencje rządowe (Holandia), aż po podmiot prywatny (Wielka Brytania).

Rola Centralnych Zamawiających w poszczególnych krajach Europy można podzielić na dwie główne grupy:

-jednostki doradczo - zamawiające, których zadaniem jest wsparcie pojedynczych jednostek w procesie udzielania zamówienia publicznego oraz prowadzenie wspólnych zakupów dla jednostek objętych systemem. Jednostki o tym charakterze działają we Włoszech, w Wielkiej Brytanii i Francji,

-jednostki doradcze - których zadaniem jest pomoc w udzielaniu zamówień przez poszczególne jednostki, zarządzanie wiedzą o przeprowadzonych procedurach w celu uniknięcia powielania błędów, etc. Jednostki tego rodzaju funkcjonują w Danii i Holandii.

Mając na uwadze doświadczenia europejskie w funkcjonowaniu centralnych zamawiających oraz coraz poważniejsze podejście do generowania oszczędności, zarówno w sensie ekonomicznym, jak i organizacyjnym (wynagrodzenia specjalistów, zarządzanie czasem pracy pracowników) należy się spodziewać, iż w niedalekiej przyszłości Prezes Rady Ministrów wskaże jednostkę, która będzie udzielać zamówienia w imieniu innych zamawiających. Początkowo takie rozwiązanie będzie stosowane w zamówieniach, których przedmiotem są dostawy lub usługi dające się łatwo opisać i wystandaryzować (usługi telefonii komórkowej, czy dostawy sprzętu komputerowego, zakup samochodów, paliw, etc.).

Podstawa prawna:

-Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223 poz. 1655)