Partnerzy serwisu:
Zamawiający nie ma podstaw do weryfikacji wskazanej w ofercie stawki podatku VAT, jest on zobowiązany przyjąć ofertę bez względu na wysokość zastosowanych do obliczenia ceny oferty stawki VAT - wskazana teza wynika z wyroku KIO sygn. akt: KIO/UZP 203.219/09).

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223 poz. 1655 z późn. zm.) cena realizacji zamówienia publicznego odgrywa wiodącą rolę przy wyborze najkorzystniejszej oferty. W związku z art. 2 pkt. 1a, wskazanej ustawy, pod pojęciem ceny w odniesieniu do zamówień publicznych należy rozumieć wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym (patrz art. 3 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 05 lipca 2001 r. o cenach - Dz. U. z 2001 r. Nr 97 poz. 1050 z późn. zm.). Tym samym uwzględniana w cenie brutto kwota VAT w sposób istotny wpływa na wybór wykonawcy zamówienia publicznego. Wykonawca ustalając cenę realizacji zamówienia zobowiązany jest do prawidłowego obliczenia należnego podatku VAT.

W praktyce udzielania zamówień publicznych zagadnienia związane z podatkiem VAT implikują szereg problemów formalno - prawnych. Jak rozwiązać występujące w tym zakresie niejasności - część rozwiązań zawierają przedstawione poniżej wybrane tezy z wyroków wydanych przez Krajową Izbę Odwoławczą.

1. Błąd w stawce VAT - czy podlega poprawieniu ?

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem błędne podanie stawki podatku VAT stanowi błąd w obliczeniu ceny, który nie podlega poprawie i skutkuje art. 89 i koniecznością odrzucenia oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Skład orzekający Izby podziela w tym zakresie stanowisko wyrażone z wyroku sądu okręgowego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2003 roku (sygn. V Ca 222/03), gdzie sąd wyraził pogląd, że uznanie za prawidłową cenę z błędnie podaną stawką podatku VAT naruszałoby interesy innych Wykonawców, biorących udział w postępowaniu i jako sprzeczne z prawem stanowiłoby czyn nieuczciwej konkurencji i mogłoby prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne - wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 marca 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 282/09).

2. Brak podstaw do weryfikacji stawki VAT

Zgodnie z art. 41 ustawy o podatku od towarów i usług stawkę VAT ustala się w zależności od przedmiotu wykonywanej usługi, dostawy bądź roboty budowlanej. Co do zasady towary i usługi opodatkowane są stawką podstawową tj. 22%. Ma ona charakter zasadniczy i powinna być stosowana również w sytuacji, gdy istnieją wątpliwości co do wysokości opodatkowania. Skoro stawka 22% VAT ma charakter podstawowy, poza sporem pozostaje to, że wyjątki od tej reguły nie powinny być interpretowane rozszerzająco. Stawka podstawowa nie będzie miała jednakże zastosowania w sytuacji, gdy w ustawie lub w przepisach wykonawczych określono inną, obniżoną stawkę. Zastosowanie do danej czynności podlegającej opodatkowaniu właściwej stawki VAT następuje ex legę - dana czynność opodatkowana jest według konkretnej stawki określonej w ustawie bądź przepisach wykonawczych niezależnie od tego, jaką stawkę zastosował podatnik.

Niemniej jednak to do obowiązków podatnika należy przyporządkowanie wykonywanej dostawy, usługi czy roboty do danej stawki VAT, co wynika m.in. z faktu, iż wystawiając fakturę za wykonane zadanie podatnik zobowiązany jest do wskazania w niej stawki wraz z kwotą podatku (art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług).

Kształtuje to stosunek zobowiązaniowy, o którym mowa w art. 5 ustawy Ordynacja podatkowa. Skoro określenie prawidłowej stawki VAT ciąży na wystawcy faktury - wykonawcy, to ciąży na nim również odpowiedzialność za prawidłowe jej zastosowanie. Zatem to wystawca, a nie odbiorca faktury decyduje o wysokości stawki i ponosi tego konsekwencje. Organem uprawnionym do kontroli decyzji podatnika w ww. zakresie jest, zgodnie z art. 281 § 1 ustawy ordynacja podatkowa, organ podatkowy pierwszej instancji. Z kolei uprawnionym do dokonywania interpretacji przepisów prawa podatkowego jest, zgodnie z art. 14a ustawy ordynacja podatkowa, Minister Finansów.

Wobec powyższego, nie ma podstaw do weryfikacji przez Zamawiającego wskazanych w ofertach stawek VAT. Zamawiający zobowiązany jest zatem przyjąć oferty bez względu na wysokość zastosowanych do obliczenia ceny stawek. Powyższe jest zasadne tym bardziej, że Zamawiający nie wskazał w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, która stawka, w jego ocenie, jest właściwa.

W sytuacji, gdyby taki zapis znalazł się w treści Specyfikacji, Wykonawcy już na tym etapie postępowania mieliby możliwość jej weryfikacji. Brak weryfikacji przez Zamawiającego zastosowanych do obliczenia zaoferowanych cen stawek VAT nie może przy tym prowadzić do "manipulacji" wysokością stosowanej stawki w celu obniżenia ceny oferty - jak wskazano powyżej, każdy podatnik ponosi odpowiedzialność za podjęte decyzje w tym przedmiocie - wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 marca 2009 r., sygn. Akt KIO/UZP 203. 219/09.

3. Składający ofertę odpowiada za ustalenie stawki VAT

W ocenie KIO nie ulega wątpliwości, że jeżeli zamawiający nie określił w SIWZ właściwej dla przedmiotu zamówienia stawki podatku VAT to obowiązek ustalenia właściwej stawki VAT spoczywa na wykonawcach. Jeśli zamawiający twierdzi, że stawka podatku została podana nieprawidłowo i z tego powodu odrzuca ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, to winien twierdzenie to poprzeć dowodem. Na zamawiającym spoczywa bowiem ciężar dowodu, gdyż on ze swoich twierdzeń o wadliwym wskazaniu stawki podatku VAT wywodzi skutek prawny (art. 188 ust. 1 Pzp, art. 6 k.c. w zw. z art. 14 Pzp). Jeśli zamawiający opisu przedmiotu zamówienia dokonał z myślą o obowiązku podatkowym przyszłych wykonawców, to mógł ten zamysł wyrazić, bądź w treści siwz, bądź w odpowiedzi na pytania wykonawców. Wprawdzie przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie nakładają na zamawiającego takiego obowiązku i nie przyznają mu expressis verbis stosownego uprawnienia, to jednocześnie żaden z przepisów nie zakazuje zamawiającemu wskazania stawki podatku, jeżeli na etapie przygotowywania postępowania dysponuje taką wiedzą - wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 marca 2009 r. sygn. akt: KIO/UZP 236,254, 255/09).