Zmiany Prawa zamówień publicznych wprowadzane w ramach tzw. tarczy 4.0.

W ustawie z 19 czerwca 2020 r. znalazło się jednak szereg zmian mających na celu wsparcie uczestników szeroko rozumianego rynku zamówień publicznych w przeciwdziałaniu skutkom gospodarczym jakie może przynieść epidemia COVID-19.

Ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu rozwiązań formalno – prawnych mających na celu przede wszystkim przeciwdziałanie utracie płynności finansowej przedsiębiorców realizujących lub ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego. Zmiany w ustawie Prawo zamówień publicznych mają na celu wsparcie firm z sektora Małej i Średniej Przedsiębiorczości w sposób zmniejszających ich koszty przy ubieganiu się o uzyskanie zamówienia publicznego lub ułatwiające jego realizację.

Z jednej strony ograniczono możliwość m.in. potrącania kar umownych z wynagrodzeń wykonawców realizujących zamówienia publiczne w okresie stanu epidemii COVID-19 i przez 3 miesiące po jego odwołaniu. Z drugiej strony wprowadza się regulacje dotyczące częściowych płatności, zaliczek oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Ustawy z 19 czerwca 2020 r. wprowadza obowiązek wypłaty wynagrodzenia w częściach, po wykonaniu części umowy, lub udzielenia zaliczki, w przypadku umów zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Obowiązek ten dotyczy wszystkich kategorii umów zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, a nie tylko umów na roboty budowlane. W założeniach Ustawodawcy wprowadzona regulacja powinna poprawić płynność finansową firm, a przede wszystkim obniżyć po ich stronie koszty realizacji umowy w zakresie konieczności pozyskiwania finansowania, co jest szczególnie istotne w okresie walki ze skutkami epidemii COVID-19.

W okresie spowolnienia gospodarczego wywołanego epidemią COVID-19 wniesienie przez wykonawców zabezpieczenia należytego wykonania umowy w dotychczasowej wysokości 10% może być znacznie utrudnione ze względu na ograniczone zdolności pozyskania gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych. W związku z tym ustawa wskazana powyżej wprowadza obniżenie dopuszczalnej wysokości zabezpieczenia do 5% pozostawiając górną granicę 10% jedynie w sytuacjach szczególnych.

Ponadto tzw. ustawa wprowadzająca tarczę 4.0. wprowadza w przepisach Prawa zamówień publicznych zmiany dotyczące:

a)     obowiązku dokonania zmiany umowy o zamówienie publiczne – w przypadku stwierdzenia, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, wpływają na należyte wykonanie tej umowy;

b)    zakazu potrącania kar umownych zastrzeżonych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności a także zakaz zaspokojenia tych kar z zabezpieczenia należytego wykonania umowy - w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii;

c)     zniesienia obowiązku żądania wadium, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza tzw. „progi unijne";

d)    możliwości częściowego zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy po wykonaniu części zamówienia - jeżeli zamawiający przewidzi uprzednio taką możliwość w zapisach specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Autor:

Marek Okniński