Partnerzy serwisu:
Kontakt

Istotna zmiana okoliczności w Pzp: kiedy zamawiający unieważni postępowanie?

Zamówienia publiczne
Marek Okniński
Aby zaistniała podstawa do unieważnienia postępowania, zmiana okoliczności musi powodować upadek potrzeby udzielenia zamówienia lub kontynuowania postępowania w świetle interesu publicznego. (Fot. Shutterstock)
Przepisy ustawy Pzp umożliwiają zamawiającemu unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w przypadku wystąpienia istotnej i niemożliwej do przewidzenia zmiany okoliczności, która sprawia, że kontynuowanie postępowania lub realizacja zamówienia przestaje leżeć w interesie publicznym.

Zgodnie z art. 255 pkt. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, jeżeli wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.  

Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej przywołanie przez zamawiającego powyższych okoliczności musi wskazywać na konkretną cezurę czasową powstania rzekomych okoliczności uzasadniających konieczność unieważnienia prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (15995)

Co oznacza "istotna zmiana okoliczności" w Pzp 

Zgodnie z wyżej wskazanym przepisem ustawy Pzp obowiązek unieważnienia postępowania uzależniony jest od tego, by zmiana okoliczności była istotna (w znaczeniu: duża, znaczna, systemowa). Za istotną nie powinna być uznawana każda zmiana okoliczności, która w rozumieniu zamawiającego powinna prowadzić do unieważnienia prowadzonego postępowania na każdym z jego etapów.  

Urząd Zamówień Publicznych w swoim komentarzu do ustawy Prawo zamówień publicznych stwierdza w odniesieniu do art. 255 pkt. 5 ustawy, że "…pewna skala zmian mieści się  w zakresie zwykłego ryzyka związanego z działalnością zamawiającego (tzw. normalne ryzyko kontraktowe). Ponadto zmiana okoliczności musi faktycznie zaistnieć, nie wystarczy tylko możliwość jej zaistnienia. W literaturze wskazuje się, że istotna zmian okoliczności może być przede wszystkim następstwem okoliczności o charakterze faktycznym (np. blokada środków w budżecie przeznaczonym na postępowanie)  oraz prawnym (np. zbędność przedmiotu świadczenia z uwagi na zdjęcie obowiązku realizacji określonego zadania w wyniku uchylenia przepisów nakładających na inwestora obowiązki podjęcia działań objętych przedmiotem prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego)...".  

Rola interesu publicznego i niezależności zmiany

Zgodnie z intencją ustawodawcy zmiana okoliczności (wskazana w art. 255 pkt. 5 Pzp) musi powodować upadek potrzeby udzielenia zamówienia lub kontynuowania postępowania w świetle interesu publicznego. 

Za interes publiczny uznaje się przede wszystkim korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na podmiotach publicznych, realizowanych w drodze świadczenia usług, do których realizacji dany zamawiający został powołany. W tym stanie rzeczy interes publiczny nie może być utożsamiany z indywidualnym interesem zamawiającego – względnie kierownictwa zamawiającego. O tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, nie przesądza wyłącznie możliwość zmniejszenia wydatków w wyniku samodzielnego wykonania zamówienia przez zamawiającego albo brak środków finansowych na realizację zamówienia.  

Jak słusznie wskazuje Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 2 lutego 2024 r. sygn. akt: KIO 88/24: "zmiana okoliczności powinna być zmianą niezależną od zamawiającego, zmianą zewnętrzną, ponieważ przyjęcie przeciwnego założenia prowadziłoby do stanu, w którym strona udzielająca zamówienia ma możliwość kreowania zdarzeń, które uzasadniałyby unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, co jest niedopuszczalne na gruncie wykładni ustawy Pzp".