Partnerzy serwisu:
Ogromne wzrosty cen energii elektrycznej i niekorzystne zmiany prawne, uszczuplające budżety samorządów miejskich sprawiają, że władze lokalne pilnie poszukują sposobów na ograniczanie swoich wydatków. Jednym z nich jest system inteligentnego oświetlania ulic.

Po nowoczesne technologie w sferze oświetlenia ulicznego sięga coraz więcej polskich miast, nie tylko tych największych. Wkrótce coraz popularniejsze będą systemy inteligentnego oświetlenia, umożliwiające dostosowanie natężenia światła emitowanego przez latarnie do warunków panujących na ulicach.

Smart City – co to takiego?

Stosowanie inteligentnych systemów oświetlenia to element tzw. Smart City – koncepcji urbanistycznej zakładającej tworzenie przestrzeni miejskiej przyjaznej mieszkańcom, przedsiębiorcom i turystom, dzięki szerokiemu wykorzystaniu nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT). Zastosowanie takich rozwiązań pozwala władzom miejskim na innowacyjne, elastyczne reagowanie oraz dostosowywanie się do zmiennych uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych. Dzięki temu poprawie ulega standard życia mieszkańców.

Kwestie dotyczące oświetlenia to jeden z kluczowych, ale i bardziej kosztownych aspektów funkcjonowania współczesnego miasta – koszty generowane przez uliczne latarnie, czy lampy oświetlające budynki użyteczności publicznej to nawet 40-60 proc. wydatków na energię elektryczną ponoszonych przez miejskie samorządy w Polsce. Co więcej, szacuje się, że oświetlenie uliczne zapewniane przez ok. 330 mln latarni eksploatowanych na całym świecie generuje aż 19 proc. globalnego zużycia prądu.

Lampy LED - sposób na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej

W naszym kraju działa ok. 3,3 mln lamp ulicznych – w zdecydowanej większości wciąż są to lampy sodowe i rtęciowe o dużej energochłonności. Stanowią one ogółem ok. 60 proc. wszystkich miejskich instalacji oświetleniowych. Do niedawna wymiana przestarzałego oświetlenia na urządzenia wykorzystujące technologię LED wskazywana była, jako jeden z głównych sposobów na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w tej sferze – nawet o ok. 50 proc.

Jako pierwsza w Polsce, w 2012 roku, na taki system oświetlenia przeszła gmina Trzebielno w województwie pomorskim. Jej śladem poszły setki samorządów w całym kraju. Przykładowo, w 2021 r. Tauron zainstalował prawie 20 tys. opraw LED, a w roku 2022 planuje podwoić tę liczbę.

Kompleksowy program wymiany opraw oświetleniowych na latarniach przy drogach prowadzi obecnie Warszawa – firma LUG Light Factory zaprojektowała w tym celu specjalne oprawy. Przedsięwzięcie to ma zostać zrealizowane do jesieni 2024 r. Koszt wymiany ok. 38 tys. stołecznych opraw sodowych na LED-owe to ok. 32 mln zł. Natomiast oszczędności zużycia prądu szacuje się na ponad 23 mln zł w przypadku lokalizacji przy drogach krajowych, wojewódzkich i powiatowych oraz ok. 32,1 mln zł w przypadku ulic dzielnicowych.

Smart Lighting to jeszcze większe oszczędności

Horrendalne podwyżki cen energii elektrycznej sprawiają jednak, że w przyszłości wzrastać będzie znaczenie tzw. inteligentnego zarządzania zużyciem prądu przez miejskie oświetlenie. Sterowanie natężeniem światła emitowanego przez latarnie i dostosowanie go do warunków pogodowych albo zmian w ruchu na ulicach umożliwia wygenerowanie dalszych oszczędności, nawet o następne 20 proc. Tzw. Smart Lighting zakłada instalację na latarniach specjalnych czujników, zbierających informacje o warunkach panujących w przestrzeni miejskiej i dostosowanie do nich jasności światła ulicznego. Dane te przekazywane są do systemu sterowania za pośrednictwem sieci radiowej o szybkim przesyle.

W praktyce, wykorzystanie Smart Lighting umożliwia indywidualne sterowanie każdą z lamp i doświetlanie przestrzeni miejskiej wówczas, gdy jest to potrzebne (np. w niebezpiecznych lokalizacjach, podczas burzy, dużego zachmurzenia, w czasie wzmożonego ruchu) i ograniczanie oświetlenia w pozostałych przypadkach. Niweluje to niekorzystne zjawisko tzw. zanieczyszczenia światłem i umożliwia działanie na podstawie pozyskanych realnych danych, a nie szacunków. W czasie rzeczywistym przesyłane są też informacje na temat stanu technicznego poszczególnych instalacji, dzięki czemu wszelkie usterki wykrywane są natychmiast i sprawnie usuwane.

Układ ten można poszerzać o dodatkowe funkcjonalności – w taki sposób, aby latarnie stały się instalacjami integrującymi wiele systemów miejskiej infrastruktury, m.in. panele solarne, modemy Wi-Fi, urządzenia mierzące natężenie ruchu pieszego i kołowego, jakości powietrza, natężenia hałasu, systemy informacji miejskiej, a nawet ładowarki dla pojazdów elektrycznych. Wszystko to w ramach tzw. Internet of Things (IoT) – sieci urządzeń wyposażonych w sensory, oprogramowanie i inne technologie umożliwiające wzajemne łączenie się i wymianę danych z innymi systemami za pośrednictwem internetu.

Przykładem użycia takiego systemu, działającego w ramach oświetlenia ulicznego, jest amerykańskie San Diego, które już w 2018 r. za ok. 30 mln dolarów zainstalowało 3,2 tys. sensorów na LED-owych latarniach miejskich, połączonych ze sobą przy pomocy sieci LTE. Przekazują one dane w czasie rzeczywistym, umożliwiające m.in. zarządzanie ruchem w mieście i zajętością miejsc parkingowych, monitorowanie jakości powietrza, zbieranie informacji na temat bezpieczeństwa publicznego.

Podobne systemy będą coraz szerzej pojawiać się także w polskich miastach – w szeregu z nich już jest możliwe inteligentne sterowanie oświetleniem (np. w Bolesławcu, Dusznikach Zdroju, Kaliszu, Lwówku Śląskim, Ostrowie Wielkopolskim, Sierpcu). Smart-ready są też nowe oprawy latarni stołecznych, co oznacza, że taką funkcję w Warszawie można wprowadzić w każdej chwili.

  • Czy polską gospodarkę uratują magazyny energii?

    magazyny energii
    MG
    Rosnące ceny energii elektrycznej, rozwój energetyki odnawialnej oraz przeciążony i niezmodernizowany system elektroenergetyczny sprawiają, że nadchodzące lata powinny zaowocować intensywnym rozwojem rynku technologii magazynowania energii.
  • Kosztowna pamiątka z wakacji. Mandat za granicą to nawet kilka tysięcy euro

    wakacje
    Karolina Chojnacka
    Wybierasz się na zagraniczne wakacje samochodem? Nieznajomość lokalnych przepisów czy nieuważność na drodze mogą się skończyć wysokim mandatem, który popsuje wakacyjny nastrój.
  • KPO: Nowe pojazdy dla nowej mobilności

    krajowy plan odbudowy
    MG
    Kwestie dotyczące konieczności wdrożenia ogromnych zmian w polskiej rzeczywistości transportowej zostały potraktowane przez krajowych i unijnych urzędników niezwykle szeroko.
    Krajowy Plan Odbudowy zatwierdzony przez Komisję Europejską.