Partnerzy serwisu:
Kontakt

Broker ubezpieczeniowy jako pełnomocnik zamawiającego - czy istnieje konflikt interesów w myśl ustawy Pzp?

Przetargi krok po kroku
Iwona Bujak
Otrzymywanie wynagrodzenia od firm ubezpieczeniowych stawia brokera w sytuacji konfliktu interesów. (Fot. Shutterstock)

Pytanie 

Czy powierzenie brokerowi ubezpieczeniowemu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na usługi ubezpieczeniowe w ramach pomocniczych działań zakupowych, zgodnie z art. 37 ust. 2 ustawy Pzp, pozostaje w zgodzie z art. 56 ust. 2 pkt 3 i 4 tej ustawy?
Broker ubezpieczeniowy jako osoba prawna otrzymuje wynagrodzenie od wykonawcy – ubezpieczyciela. Jest to tzw. kurtaż brokerski, czyli prowizja uwzględniona w składce ubezpieczeniowej. Może on zostać uznany za wynagrodzenie z innego tytułu w rozumieniu art. 56 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
Wątpliwości budzi również relacja brokera z wykonawcą. Może ona prowadzić do uzasadnionej wątpliwości co do jego bezstronności i niezależności. Wynika to z potencjalnego bezpośredniego lub pośredniego interesu finansowego, ekonomicznego lub osobistego w rozstrzygnięciu postępowania (art. 56 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp).
Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń broker działa w imieniu i na rzecz klienta. Art. 7 ust. 1 tej ustawy nakłada na niego obowiązek uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem klienta. Powstaje zatem pytanie, czy można całkowicie wykluczyć jego interes finansowy w rozstrzygnięciu postępowania.
Niejasne pozostaje również, czy kurtaż brokerski rzeczywiście stanowi wynagrodzenie z innego tytułu w rozumieniu art. 56 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Z drugiej strony ustawowe regulacje dotyczące dystrybucji ubezpieczeń wskazują, że broker działa w interesie zamawiającego. Może to ograniczać ryzyko konfliktu interesów. Jak ocenić tę sytuację?

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (17900)

Odpowiedź 

Broker ubezpieczeniowy, który otrzymuje wynagrodzenie od firm ubezpieczeniowych, nie może wykonywać czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na ubezpieczenie ryzyk zamawiającego. W opisanym przypadku istnieje przesłanka do wyłączenia brokera z udziału w postępowaniu.

Wyjaśnienie 

Ustawa Pzp określa przesłanki wyłączenia z postępowania osób zaangażowanych w jego przeprowadzenie po stronie zamawiającego. Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy Pzp wyłączeniu podlegają kierownik zamawiającego, członkowie komisji przetargowej oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania, jeśli występuje po ich stronie konflikt interesów.

Osoby te składają pisemne oświadczenie o istnieniu lub braku konfliktu interesów pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie (art. 56 ust. 4 ustawy Pzp). Konflikt interesów zachodzi, gdy osoba wykonująca czynności w postępowaniu: 

  1. ubiega się o udzielenie tego zamówienia, 
  2. pozostaje w bliskich relacjach rodzinnych lub prawnych z wykonawcą, które określają szczegółowo przepisy Pzp, 
  3. w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania była zatrudniona przez wykonawcę lub otrzymywała od niego wynagrodzenie z innego tytułu, 
  4. ma stosunek prawny lub faktyczny z wykonawcą, który może wzbudzić uzasadnioną wątpliwość co do jej bezstronności lub niezależności, np. poprzez posiadanie interesu finansowego w rozstrzygnięciu postępowania (art. 56 ust. 2 ustawy Pzp).

Oświadczenie dotyczące tych okoliczności składa się niezwłocznie po ich ujawnieniu, a w przypadku braku konfliktu interesów – przed zakończeniem postępowania. Złożenie oświadczenia jest obowiązkowe (art. 56 ust. 5 ustawy Pzp).

Broker jako pełnomocnik zamawiającego w postępowaniu

Na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy Pzp zamawiający może powierzyć prowadzenie postępowania własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej w ramach pomocniczych działań zakupowych. Podmioty te działają jako pełnomocnicy zamawiającego i są traktowane jako osoby wykonujące czynności związane z postępowaniem po jego stronie.

Broker ubezpieczeniowy, prowadząc pomocnicze działania zakupowe, wykonuje czynności w postępowaniu i musi złożyć wymagane oświadczenie. Przed jego podpisaniem powinien przeanalizować swoje relacje z potencjalnymi wykonawcami, zwłaszcza w kontekście otrzymywania wynagrodzenia od firm ubezpieczeniowych.

Czy broker może zachować bezstronność?

Broker ubezpieczeniowy, zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń, ma obowiązek uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania na rzecz zamawiającego. Nie zmienia to jednak faktu, że otrzymuje wynagrodzenie od ubezpieczycieli w formie kurtażu brokerskiego. To wynagrodzenie stanowi świadczenie finansowe od potencjalnych wykonawców, co oznacza, że broker nie może prawdziwie zadeklarować braku konfliktu interesów.

W takiej sytuacji broker nie powinien wykonywać żadnych czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia na usługi ubezpieczeniowe. Zamawiający, mając wiedzę o jego relacjach z potencjalnymi wykonawcami, powinien wyłączyć go z postępowania. 

Podstawa prawna 

Art. 37, art. 56 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 1320). 

Iwona Bujak – praktyk z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych (od 1994 roku), pracownik wydziału zamówień publicznych jednej z największych instytucji zamawiających w Polsce

Więcej artykułów istotnych dla zamawiających i wykonawców znajdziesz na www.portalzp.pl