Czy wykonawca może łączyć zdolność kredytową i środki finansowe, aby wykazać warunek udziału w postępowaniu?

Odpowiedź 

Tak, w opisanej sytuacji wykonawca spełnia warunek udziału w postępowaniu dotyczący sytuacji ekonomicznej i finansowej. Skoro wykonawca łącznie wykazał dostępność środków w wysokości 5 mln PLN, należy uznać, że warunek został spełniony.

Wyjaśnienie  

1. Możliwość łączenia różnych źródeł środków finansowych 

Zgodnie z art. 115 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający może określić warunki dotyczące sytuacji ekonomicznej i finansowej, aby zapewnić, że wykonawca posiada wystarczające środki na realizację zamówienia. Przepisy nie nakazują, aby wymagane 5 mln PLN pochodziło wyłącznie z jednego źródła – możliwe jest sumowanie środków finansowych i zdolności kredytowej.

Orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej potwierdza tę interpretację. W wyroku z 6 sierpnia 2010 r. (sygn. akt: KIO/1553/10) wskazano, że:
Jeśli wykonawca posiada odrębnie zgromadzone środki finansowe na rachunkach bankowych lub posiada odrębnie wycenioną zdolność kredytową, to podlegają one zsumowaniu na potrzeby oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu.

Podobnie wypowiedziała się KIO w wyroku z 4 lutego 2010 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1758/09), podkreślając, że nie ma znaczenia, czy wykonawca faktycznie dysponuje gotówką, czy może ją uzyskać w przyszłości w ramach zdolności kredytowej. Nie ma również znaczenia, czy środki składające się na minimalną wymaganą przez zamawiającego kwotę zostaną zsumowane z części "gotówkowej" i z części zapewnionej przez zdolność kredytową, bowiem znaczenie ma tylko wykazanie dostępu do środków w żądanej wysokości, a nie sposób osiągnięcia tychże środków. 

2. Znaczenie jednoczesnej dostępności środków 

Choć sumowanie różnych źródeł finansowania jest dopuszczalne, kluczowe jest, aby wykazywane środki były dostępne w tym samym momencie. W przeciwnym razie zamawiający może zakwestionować spełnienie warunku.

W wyroku KIO z 23 lutego 2022 r. (sygn. akt: KIO 325/22) podkreślono, że osiągnięcia celu zamówienia nie gwarantuje wykonawca, który wykazuje, że w różnych terminach posiadał wymagane środki. Sumowanie środków z różnych dat dla wykazania spełniania warunku w zakresie zdolności finansowej jest sprzeczne z wykładnią celowościową przepisów oraz zasadami logiki życiowej. 

W związku z tym wykonawca musi udokumentować, że na dzień składania oferty posiada łącznie wymagane 5 mln PLN – zarówno środki na koncie, jak i zdolność kredytową. Jeśli oba te elementy pochodzą z dokumentów wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed terminem składania ofert, warunek należy uznać za spełniony.

Podstawa prawna 

Art. 115 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 1320).

Justyna Andała-Sępkowska – prawnik z wieloletnią praktyką w dziedzinie zamówień publicznych po stronie zamawiającego, autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych zamówieniom publicznym

Więcej artykułów istotnych dla zamawiających i wykonawców znajdziesz na www.portalzp.pl