Partnerzy serwisu:
System reglamentacji sprzedaży napojów alkoholowych w Polsce opiera się na obligatoryjnym uzyskaniu zezwolenia od organu administracji publicznej, którego brak skutkuje odpowiedzialnością administracyjną, cywilną, a w określonych przypadkach także karną.

Reżim prawny tej reglamentacji został ukształtowany ustawą z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która obowiązuje jako akt normatywny o charakterze kompleksowym w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom od alkoholu oraz reglamentacji rynku alkoholu. 

Kto wydaje zezwolenie na sprzedaż alkoholu

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o zezwolenia na prowadzenie obrotu (detalicznego lub hurtowego) napojami alkoholowymi, przy czym kompetencja do ich wydania została rozdzielona pomiędzy trzy szczeble administracji publicznej, w zależności od rodzaju alkoholu oraz charakteru obrotu: 

  • Minister właściwy do spraw gospodarki wydaje zezwolenia na hurtowy obrót napojami alkoholowymi zawierającymi powyżej 18% alkoholu; 
  • Marszałek województwa udziela zezwoleń na hurtowy obrót napojami o zawartości do 18% alkoholu; 
  • Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje zezwolenia na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych, niezależnie od zawartości alkoholu. 

Organy administracyjne zobowiązane są do badania przesłanek materialnoprawnych oraz oceny zgodności planowanej działalności z interesem publicznym, w szczególności lokalną polityką przeciwdziałania alkoholizmowi. 

Wniosek o zezwolenie na sprzedaż alkoholu – wymagania

Przedsiębiorca ubiegający się o wydanie zezwolenia winien złożyć wniosek zawierający dane identyfikacyjne, informacje o siedzibie i miejscach magazynowania (w przypadku hurtu), numer NIP i KRS (o ile dotyczy), wykaz adresów punktów sprzedaży oraz oświadczenie o posiadaniu tytułu prawnego do lokalu. Wniosek musi być poparty dowodem wniesienia opłaty administracyjnej oraz (dla sprzedaży detalicznej) opinią gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. 

Wymagane jest również: 

  • przestrzeganie limitów i zasad usytuowania punktów sprzedaży określonych w uchwale rady gminy; 
  • dostosowanie godzin sprzedaży do ograniczeń lokalnych, w tym zakazu sprzedaży nocnej; 
  • zapewnienie odrębnego stoiska (w placówkach samoobsługowych) lub innych standardów organizacyjnych. 

Zezwolenia wydawane są na czas określony, uzależniony od rodzaju alkoholu: 

  • do 2 lat – dla napojów alkoholowych do 18% alkoholu obj., w tym piwa; 
  • do 1 roku – dla napojów powyżej 18%. 

Zezwolenia mogą być odnawiane na kolejne okresy, pod warunkiem złożenia stosownego wniosku i uiszczenia opłaty. Wysokość opłat regulowana jest ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i zależy od rodzaju napoju, skali obrotu oraz łącznej wartości sprzedaży w poprzednim roku kalendarzowym. Przykładowo: 

  • 525 zł rocznie dla piwa i napojów do 18%; 
  • 2100 zł rocznie dla napojów powyżej 18%; 
  • jeśli wartość sprzedaży przekroczy progi określone w ustawie (37 500 zł lub 77 000 zł), stosuje się opłaty proporcjonalne: 1,4 proc. lub 2,7 proc. od obrotu. 

W obrocie hurtowym opłaty mogą sięgać dziesiątek tysięcy złotych, w zależności od zadeklarowanego wolumenu i rodzaju alkoholu.
Ponadto ustawa przewiduje dodatkowe opłaty za: 

  • zmianę lokalizacji punktu; 
  • wydanie duplikatu zezwolenia; 
  • przekroczenie limitu; 
  • opłatę od tzw. "małpek" (opakowania do 300 ml). 

Znaczenie zgodności z regulacjami lokalnymi 

Szczególne znaczenie mają akty prawa miejscowego stanowione przez rady gmin, które określają m.in. maksymalną liczbę zezwoleń, zasady lokalizacji punktów, dopuszczalne godziny sprzedaży oraz inne warunki organizacyjne. Uchwały te powinny być konsultowane z jednostkami pomocniczymi gminy oraz (w przypadku obecności jednostek wojskowych) z dowódcami garnizonów. 

Każdy podmiot planujący legalny obrót napojami alkoholowymi winien dokładnie zapoznać się z przepisami ustawy oraz regulacjami lokalnymi. Zaleca się konsultację z prawnikiem specjalizującym się w prawie administracyjnym lub przedstawicielem gminnej komisji. Nieprawidłowo złożony wniosek, niekompletna dokumentacja lub niedostosowanie lokalu mogą skutkować odmową wydania zezwolenia lub jego cofnięciem w toku prowadzenia działalności.