Partnerzy serwisu:
Do zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych[1].

Do zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych[1]. 

Wskazany powyżej przepis umożliwia udzielanie zamówień bez względu na ich wartość.

Ważne, aby zamawiający przed wydatkowaniem środków (udzieleniem zamówienia) dokonał:

  1. weryfikacji czy na obszarze, na którego dotyczy zlecenie świadczenia danej usługi czy realizacja dostawy istnieje stan epidemii,
  2. ustalił cel zamówienia (zamówienie musi służyć zwalczaniu lub zapobieganiu szerzenia się epidemii),
  3. zdefiniował czy wydatkowanie środków dotyczy dostaw, usług, robót budowlanych.

Uwzględniając ratio legis wprowadzenia art. 46c do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, ustawodawca przyjął założenie, że mniejszą szkodą jest dopuszczenie do niezachowania przy udzielaniu zamówień zasad gospodarności czy zachowania wolnej konkurencji, niż narażenie populacji na rozprzestrzenianie się wirusa. Ustawa nie adresuje normy art. 46c do szczególnego rodzaju adresatów. Nie są, więc nią objęte jedynie podmioty działające w obszarze ochrony zdrowia, jak np. podmioty lecznicze, ale wszyscy, zobowiązani do stosowania prawa zamówień publicznych.

Tym samym pomijając skrajne przypadki wszystkie zamówienia udzielane w ramach walki z COVID-19 powinny być oceniane przez pryzmat tej szczególnej sytuacji, a instytucje kontrolujące wydatkowanie środków będą musiały wziąć pod uwagę, że sytuacja wymaga dokonywania zakupów i inwestycji szybko, ponieważ podstawowym dobrem, jakie podlega aktualnie ochronie jest indywidualne życie i zdrowie ludzkie, ale i bezpieczeństwo publiczne, jako całość. Gospodarność przy wydatkowaniu środków publicznych musi poniekąd zejść na drugi plan, a Zamawiający nie powinien być pociągnięty do odpowiedzialności, że dane zamówienie można było zrealizować taniej czy korzystniej – gdyż kluczowe znaczenie w tym konkretnych okolicznościach ma czas.

W tym miejscu warto zwrócić również uwagę na art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r.

o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1440), który znajduje zastosowanie w zakresie wydatków dotyczących zwalczaniu COVID-19, dając możliwość zwolnienia z odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Oczywiście w ramach analizowania okoliczności każdej sprawy należy dążyć w miarę możliwości do poszanowania zasad wydatkowania środków publicznych w sposób:

  • celowy i oszczędny,
  • pozwalający na uzyskanie najlepszych efektów z danych nakładów oraz przy optymalnym doborze środków służących osiągnięciu założonych celów,
  • umożliwiający terminową realizację zadań,
  • oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

Autor: Marek Okniński  

[1] art. 46c ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (D. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.)