Partnerzy serwisu:
Przewidziana w art. 45 i art. 46 ustawy Prawo zamówień publicznych instytucja wadium pełni dwie istotne role w procedurze udzielenia zamówienia publicznego. Przede wszystkim ustanowienie wadium ma zwiększyć pewność zamawiającego, iż dojdzie do podpisania przez wybranego wykonawcę umowy w sprawie wykonania zamówienia publicznego oraz wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy w sytuacji gdy takie zabezpieczenie jest wymagane.

W przypadku gdy wykonawca nie podpisze umowy lub nie wniesie zabezpieczenia jej należytego wykonania wadium jako zryczałtowana forma odszkodowania przepada na rzecz zamawiającego. Drugą rolą wadium jest swoiste wprowadzenie casusu majątkowego wobec wykonawców ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego. Ustanawiając wadium weryfikuje się w pewnym stopniu wiarygodność finansową wykonawców składających ofertę przetargową. Powszechność żądania wadium w procedurze udzielenia zamówienia publicznego skutkuje między innymi bogatym orzecznictwem w zakresie problemów formalno - prawnych związanych z wnoszeniem wadium. Poniżej przedstawiam wybrane orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej, odnoszące się do praktycznych problemów dotyczących wniesienia wadium przetargowego.

Co musi zawierać gwarancja

W przypadku wnoszenia wadium w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej wykonawca powinien dopilnować aby dokument gwarancyjny spełniał poniższe wymogi:

. miał postać gwarancji bezwarunkowej, tj. gwarancji umożliwiającej wypłatę sumy gwarancyjnej na pierwsze żądanie Zamawiającego,

. był ważny do czasu upływu terminu związania ofertą,

. określał beneficjenta - zamawiającego,

. zawierał stwierdzenie, że określona kwota pieniężna stanowi zabezpieczenie niezbędne do wzięcia udziału przez wykonawcę w konkretnym postępowaniu oraz że w przypadku nie wywiązania się przez wykonawcę z warunków wskazanych w gwarancji na rzecz zamawiającego przekazana zostanie gwarantowana kwota,

. treść gwarancji winna ściśle odpowiadać przesłankom wymienionym w art. 46 ust. 4a i ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Wadium wniesione w pieniądzu

W wyroku z dnia 31 lipca 2009 r. sygn. akt: KIO/UZP 942/09 stwierdzono, że niedokonanie przelewu na rachunek bankowy zamawiającego, zaś dokonanie wpłaty gotówki w banku zamawiającego na jego rachunek bankowy wskazany w SIWZ, nie może stanowić podstawy do odrzucenia oferty z powodu niezgodności oferty z p.z.p. Dyspozycja przepisu art. 45 ust. 7 p.z.p. stwarza obowiązek dla wykonawcy, w przypadku wnoszenia przez niego wadium w pieniądzu, wpłacenia kwoty wadium przelewem na rachunek bankowy zamawiającego. Ustawodawca w p.z.p. nie przewidział jednak sankcji za jego niewypełnienie.

Natomiast w wyroku z dnia 13 lutego 2009, sygn. Akt KIO/UZP 140/09 zawarto, iż w myśl przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy nie wnieśli wadium, [...] nie ma w nim mowy o złożeniu wadium w niewłaściwej postaci. [...] Wykluczeniu podlega wyłącznie wykonawca, który wadium nie wniósł, lub wniósł je w niewłaściwej formie. Za formę należy zaś zgodnie z ust. 6 (art. 45 Pzp) uznać pieniądz, a nie drogę, którą wadium wpłynęło na wskazane konto. [...]. (wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 września 2008 r., sygn. Akt X Ga 260/08).

Treści gwarancji nie można uzupełniać

W ocenie KIO niedopuszczalne jest uzupełnienie treści gwarancji wadialnej po terminie składania ofert. Gwarancja wadialna nie jest bowiem ani oświadczeniem lub dokumentem potwierdzającym spełnianie warunków udziału w postępowaniu, ani oświadczeniem lub dokumentem potwierdzającym spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez Zamawiającego, nie jest też pełnomocnictwem (wyrok KIO z dnia 24 lutego 2009 r., sygn. Akt KIO/UZP 160/09).

Zamawiający może określić termin wypłaty kwoty wadium

W wyroku KIO z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. Akt KIO/UZP 584/08 stwierdzono, że "Uznając zatem niepodważalność treści SIWZ, zawierającej wymóg wypłaty w dniu następnym po otrzymaniu wezwania oraz porównując ten wymóg z terminem zapłaty do 30 dni, wskazanym w gwarancji ubezpieczeniowej, skład orzekający Izby stanął na stanowisku, że nie spełnione zostały wymogi SIWZ odnośnie wadium. W ocenie składu orzekającego Izby przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp nie może być odczytywany w oderwaniu od wymogów Zamawiającego odnośnie wadium zawartych w SIWZ, a jedynie przez pryzmat regulacji ustawowej w tym zakresie, tj. art. 45 i 46 ustawy Pzp, którym nie można przypisać wyczerpującego charakteru. Stałoby to w sprzeczności z obowiązkiem i jednocześnie uprawnieniem Zamawiającego takiego precyzowania wymagań dotyczących wadium, które zabezpieczać będą jego interesy. Z punktu widzenia Zamawiającego możliwość jak najszybszego wyegzekwowania uprawnień z gwarancji, tj. już następnego dnia po żądaniu wypłaty leży w jego interesie (). Skład orzekający Izby wskazuje także, że samo wniesienie wadium jest wymogiem formalnym i jako wymóg o takim charakterze jest oceniany pod kątem wykluczenia wykonawców na podstawie art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy Pzp".

Brak oświadczenia o przedłużeniu terminu ważności wadium

Odnośnie przedłużenia terminu związania ofertą, jak wprost wynika z treści art. 85 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, konieczne jest złożenie oświadczenia woli przez wykonawcę. Zostawienie kwoty wadium wpłaconej przelewem na koncie zamawiającego nie oznacza automatycznie przedłużenia terminu związania ofertą. Nie można domniemywać, że wykonawca poprzez składanie środków ochrony prawnej albo też na skutek zaniechania złożenia wniosku o zwrot wadium przetargowego przedłuża termin związania ofertą (wyrok KIO z dnia 29 października 2009 r. sygn. akt: KIO/UZP 1337/09).

  • Kiedy można zatrzymać wadium?

    Przetargi krok po kroku
    Małgorzata Niezgoda-Kamińska *
    Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, nie złożył wymaganych dokumentów, oświadczeń lub pełnomocnictw. Obowiązek zatrzymania wadium nie zachodzi, jeżeli wykonawca udowodni, że wynikło to z przyczyn nieleżących po jego stronie.
  • Ważność gwarancji wadialnej

    Zamówienia publiczne
    Marek Okniński
    Ustawa z dnia 04 września 2008r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła między innymi nową okoliczność utraty wadium przez wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego.
  • Wadium od konsorcjum

    Zamówienia publiczne
    Marcin Melon
    W sytuacji, kiedy w postępowaniu zamawiający żąda od wykonawców wniesienia wadium pojawia się problem, w jaki sposób takie wadium powinno wnieść konsorcjum. W tej sprawie zapadło wiele wyroków, niekiedy sprzecznych ze sobą, ale należy tu podkreślić, iż jedyną właściwą interpretacją tego zagadnienia jest teza, która stanowi, że nie ma znaczenia, który z członków konsorcjum wniesie wadium.