Czy komornik może zająć bitcoina lub inne kryptowaluty?

Katalog przedmiotowy w ramach sposobów egzekucji nie jest zamknięty. Oprócz klasycznych form (np. egzekucja z wynagrodzenia, rachunku bankowego, ruchomości czy nieruchomości), Kodeks przewiduje możliwość egzekucji z innych praw majątkowych – a tę regulują art. 909-912 kpc. 

Art. 909 kpc stanowi, że egzekucję z innych praw majątkowych prowadzi się co do zasady odpowiednio według przepisów o egzekucji z wierzytelności. Oznacza to, że komornik może zająć każde prawo majątkowe przedstawiające wartość ekonomiczną – w tym również kryptowaluty. 

Kryptowaluty jako przedmiot egzekucji – uzasadnienie prawne 

Kryptowaluty, takie jak bitcoin (BTC), ethereum (ETH) czy litecoin (LTC), nie są ani prawnym środkiem płatniczym, ani pieniądzem elektronicznym, lecz wartością majątkową o charakterze niematerialnym, którą można wycenić, przenieść i sprzedać. W związku z tym spełniają one kryteria "praw majątkowych" w rozumieniu kpc. 

Taki pogląd potwierdza również orzecznictwo sądów administracyjnych, które uznaje kryptowaluty jako "niematerialne prawo majątkowe" (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 kwietnia 2022 r., sygn. II FSK 2181/19). 

Skoro zatem kryptowaluty mają wymierną wartość ekonomiczną i mogą być przedmiotem obrotu, to mogą również stanowić przedmiot egzekucji komorniczej. 

Kryptowaluty mogą być przedmiotem egzekucji komorniczej, ponieważ stanowią majątek o realnej wartości ekonomicznej i mieszczą się w pojęciu "innych praw majątkowych" z art. 909 i następnych Kodeksu postępowania cywilnego. 

Komornik może zająć kryptowaluty znajdujące się na giełdzie lub w portfelu cyfrowym dłużnika, żądając ujawnienia danych dostępowych. Egzekucja jest jednak trudna technicznie i wymaga specjalistycznej wiedzy oraz współpracy z giełdami kryptowalut. 

Egzekucja z kryptowalut to nowa, ale coraz bardziej realna forma egzekucji majątkowej w Polsce. Ma ona znaczenie praktyczne – pozwala wierzycielom skutecznie dochodzić należności w świecie cyfrowych finansów, a jednocześnie wymaga od komorników i dłużników znajomości nowoczesnych technologii i mechanizmów bezpieczeństwa w obrocie kryptowalutowym.