Kto może założyć firmę w Polsce?

Polak i cudzoziemiec – podobieństwa i różnice dla działalności gospodarczej

Dla obywatela polskiego sprawa jest stosunkowo prosta. Każda osoba, która chce założyć działalność gospodarczą, może to zrobić, jeśli spełnia podstawowe warunki. Działalność musi być: 

• zarobkowa (czyli przynosić dochód), 
• zorganizowana (czyli prowadzona w sposób zaplanowany), 
• wykonywana we własnym imieniu, 
• prowadzona w sposób ciągły (czyli nie jednorazowo). 

Polacy mają pełną swobodę w wyborze formy prowadzenia firmy – mogą prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą, zakładać spółki, działać jako wspólnicy. Rejestracja odbywa się zwykle przez CEIDG lub KRS i nie ma dodatkowych ograniczeń. Realizuje to konstytucyjną zasadę swobody prowadzenia działalności gospodarczej. 

Dokumenty wymagane do otwarcia firmy przez cudzoziemca

W przypadku cudzoziemców sytuacja wygląda trochę inaczej. To, czy mogą założyć firmę w Polsce, zależy od tego, czy mają odpowiedni dokument pobytowy albo obywatelstwo kraju Unii Europejskiej. Osoby, które mają na przykład: 

• kartę pobytu z pozwoleniem na pobyt stały, 
• status uchodźcy, 
• zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, 
• obywatelstwo państwa należącego do Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii, 
• Kartę Polaka (w niektórych przypadkach)

mają prawo prowadzić działalność na takich samych zasadach jak obywatele polscy. To oznacza, że mogą założyć jednoosobową działalność, spółkę, występować jako wspólnicy i korzystać z uproszczonych procedur. Reguluje to ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

Czy osoba spoza UE może otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą?

A co z osobami spoza UE, które nie mają odpowiednich dokumentów? 

Takie osoby nie mogą założyć jednoosobowej działalności gospodarczej w Polsce. Ale to nie znaczy, że nie mają żadnych możliwości. Mogą założyć spółkę, na przykład: 

• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), 
• spółkę komandytową, 
• spółkę komandytowo-akcyjną, 
• spółkę akcyjną. 

Są to tzw. spółki prawa handlowego. Ich założenie wymaga wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), co wiąże się z dodatkowymi formalnościami, ale jest możliwe także dla osób nieposiadających polskiego obywatelstwa. 

Jaką firmę może prowadzić cudzoziemiec?

Najczęściej wybieraną formą działalności przez cudzoziemców jest spółka z o.o. Dlaczego? Bo jej założenie jest dość proste, a do tego nie trzeba mieć obywatelstwa ani nawet mieszkać w Polsce na stałe. Wystarczy mieć adres korespondencyjny w Polsce (np. kancelarii prawnej) i pełnomocnika, który pomoże w formalnościach. Taka spółka może mieć jednego lub kilku wspólników, a jej prowadzenie jest możliwe nawet z zagranicy. 

Obywatele krajów Unii Europejskiej mają pełną swobodę zakładania firm w Polsce – wynika to z przepisów unijnych, które gwarantują im prawo do swobodnego przepływu osób, towarów, usług i kapitału. Polska ma też podpisane niektóre umowy międzynarodowe, które umożliwiają obywatelom niektórych państw łatwiejsze prowadzenie działalności. 

Pomoc dla cudzoziemców prowadzących działalność gospodarczą

Dla cudzoziemców znajomość zasad prowadzenia firmy w Polsce to podstawa. Błąd przy rejestracji może skutkować odrzuceniem wniosku lub nawet problemami formalnoprawnymi. Dlatego warto wcześniej dowiedzieć się, co wolno, a czego nie. W związku z tym Polacy, którzy chcą założyć firmę razem z obcokrajowcem albo zatrudnić go jako wspólnika, powinni dobrze poznać przepisy. 

Jeśli masz wątpliwości co do swojego statusu pobytowego lub nie wiesz, jakie masz możliwości, najlepiej skonsultować się z prawnikiem, doradcą podatkowym lub odwiedzić Punkt Informacji dla Przedsiębiorców. Wiele przydatnych informacji znajdziesz także w internecie – na przykład na stronie CEIDG.gov.pl czy biznes.gov.pl. 

Dlaczego to ma znaczenie? 

Prowadzenie działalności w Polsce wiąże się nie tylko z możliwością zarabiania, ale też z obowiązkami wobec państwa – trzeba płacić podatki, zgłaszać firmę do ZUS, prowadzić księgowość. Dlatego ważne jest, by każdy przedsiębiorca – niezależnie od obywatelstwa – znał swoje prawa i obowiązki.