Jesteś pracodawcą? Sprawdź, dlaczego opłaca ci się zatrudniać osoby z niepełnosprawnościami

– Zacząłem szukać rozwiązania, okazuje się, że jeśli Tomasz zgodziłby się dla mnie pracować, to mogę postarać się o wsparcie finansowe na stworzenie mu odpowiednich warunków – mówi Krzysztof.

Wsparcie z PFRON na przystosowanie stanowiska pracy

Jeśli jesteś pracodawcą i planujesz zatrudnić osobę z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, możesz wystąpić do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych o zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy. Ważne: osoba, którą chcesz zatrudnić, nie może pracować, nie ma jednak wymogu, by była zarejestrowana w urzędzie pracy. Jest wyjątek, to sytuacja, gdy niepełnosprawność pracownika powstała w okresie zatrudnienia u pracodawcy występującego o dofinansowanie, a jej przyczyną było naruszenie przepisów, m.in. prawa pracy.

Możesz wystąpić m.in. o zwrot kosztów poniesionych na adaptację pomieszczeń firmy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza na prace związane z przystosowaniem stanowisk pracy, na zakup urządzeń ułatwiających im wykonywanie obowiązków, na zakup oprogramowania oraz technologii wspomagających lub przystosowanych do ich potrzeb.

Wniosek musisz złożyć do starosty lub prezydenta, jeśli to miasto na prawach powiatu. Formalności załatwisz w większość powiatów w urzędzie pracy. Ważne: zwrot dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych, czyli takich, których byś nie poniósł, zatrudniając osoby zdrowe.

Warunkiem zwrotu kosztów jest też uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy. Nie otrzymasz wsparcia, jeśli nie wypłacasz w terminie wynagrodzeń czy nie regulujesz na czas podatków i składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Przy rozpatrywaniu twojego wniosku pod uwagę zostaną też wzięte potrzeby lokalnego rynku pracy. 

"Maksymalna wysokość pomocy na przystosowanie jednego stanowiska wynosi dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenie za każde przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej" – informuje PFRON.

Po podpisaniu umowy i otrzymaniu wsparcia musisz zatrudniać przez 36 miesięcy osobę, dla której przystosowałeś stanowisko pracy. Jeśli ten okres będzie krótszy, będziesz musiał część wsparcia zwrócić. Jest jednak wyjątek – to sytuacja, gdy przed upływem trzech miesięcy zatrudnisz kolejną osobę z niepełnosprawnością.

Koszty wyposażenia stanowiska pracy

Co rozumieć pod pojęciem wyposażenie stanowiska pracy? "W odróżnieniu od zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracy jest to pomoc finansowa w zakupie narzędzi pracy, elementów stanowiska pracy, np. krzesła, biurka, lampki" – informuje PFRON.

O refundację kosztów wyposażenia stanowiska pracy możesz wystąpić, jeśli zobowiążesz się do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej przez okres co najmniej 36 miesięcy. W przypadku niedopełnienia tego warunku musisz zwrócić otrzymane wsparcie. Warunkiem refundacji jest także, jak w przypadku kosztów przystosowania stanowiska pracy, uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy.

Jeżeli twój wniosek zostanie pozytywnie zaopiniowany, podpiszesz umowę ze starostą. Wydatki poniesione przez ciebie przed podpisaniem umowy nie mogą zostać zrefundowane.

Maksymalna wysokość pomocy finansowej ze środków PFRON nie może przekraczać piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Zwrot kosztów szkoleń

Zatrudniając osoby z niepełnosprawnościami, możesz ubiegać się także o zwrot kosztów ich szkoleń. Refundacja to do 70 proc. wydatków (małe i średnie przedsiębiorstwa) lub do 60 proc. (duże przedsiębiorstwa), nie więcej jednak niż dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę.

Refundacja obejmuje np. koszty usług tłumacza języka migowego, lektora dla osób niewidomych, zakwaterowania i wyżywienia uczestników szkolenia, wynajmu pomieszczeń. Refundacja jest przeznaczona również na pokrycie wydatków obejmujących koszty płacy pracownika niepełnosprawnego za czas, w którym uczestniczy w szkoleniu.

Wniosek o przyznanie refundacji złożysz do starosty właściwego ze względu na miejsce siedziby twojej firmy. Musisz to zrobić przed rozpoczęciem szkolenia. 

Pracownik wspomagający

Jeśli zatrudniasz osobę niepełnosprawną i widzisz, że niektóre czynności sprawiają jej trudność, możesz jej pomóc, zatrudniając pracownika wspomagającego. Otrzymasz zwrot kosztów pracy takiego asystenta. 

PFRON wyliczy wysokość zwrotu, biorąc pod uwagę najniższe wynagrodzenie, liczbę godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu oraz liczbę godzin pracy tej osoby.

Zwrot obejmuje również koszty szkolenia asystenta. Otrzymasz do 100 proc. kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż równowartość najniższego wynagrodzenia.

Dofinansowanie do wynagrodzeń

Zatrudniając osoby z niepełnosprawnościami, możesz wystąpić o dofinansowanie ich wynagrodzeń. Ważne: dofinansowanie nie przysługuje na osoby, z którymi zawarto umowy cywilnoprawne, np. o dzieło, umowa zlecenie. Dofinansowanie nie przysługuje także na pracownika, który ma ustalone prawo do emerytury i został zaliczony do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności. 

Kwota miesięcznego dofinansowania uzależniona jest m.in. od stopnia niepełnosprawności pracownika. To:

• 2760 zł  w przypadku pracowników zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,

• 1550 zł – w przypadku pracowników zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

• 575 zł – w przypadku pracowników zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

W przypadku osób, którym orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych w stopniu znacznym i umiarkowanym, dopłata jest wyższa, o:

• 1 380 zł – w przypadku pracowników zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,

• 1035 zł – w przypadku pracowników zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

• 690 zł – w przypadku pracowników zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Jeśli zatrudniasz pracownika na część etatu, kwoty te trzeba przeliczyć proporcjonalnie do części etatu, jaką przepracował w danym miesiącu. W przypadku, gdy osoba niepełnosprawna jest zatrudniona u więcej niż jednego pracodawcy, dofinansowanie w pierwszej kolejności otrzyma ten, który wcześniej ją zatrudnił.

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć:

• 75 proc. poniesionych kosztów płacy — jeżeli jesteś pracodawcą prowadzącym działalność gospodarczą,
• 90 proc. poniesionych kosztów płacy — jeżeli jesteś pracodawcą, który nie prowadzi działalności gospodarczej.

Co się wlicza w koszty pracy? Przypominamy. To wynagrodzenie brutto, obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy.

Jeżeli spełniasz warunki ubiegania się o dofinansowanie, zarejestruj się w PFRON. Wniosek składa się na specjalnym formularzu w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą.

"Pamiętaj, że jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. Sobota została uznana za dzień równorzędny z dniem ustawowo wolnym od pracy w związku z tym w przypadku, gdy ostatni dzień terminu na złożenie wniosku przypada w sobotę lub w niedzielę, termin ten ulega przesunięciu na najbliższy dzień powszedni" – przypomina PFRON.

O czym musisz pamiętać

Jeśli zatrudniasz minimum 25 osób i jednocześnie nie zatrudniasz osób z niepełnosprawnością bądź poziom ich zatrudnienia jest mniejszy od 6 proc., musisz opłacać składki na PFRON. Zatrudniając więcej takich osób, cześć firm może uniknąć płacenia składki (cześć, bo są różne dodatkowe warunki). 

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami to także korzyści wizerunkowe. Fundacja Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych FAZON, której założycielem jest Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, już od 20 lat przyznaje prestiżowe statuetki dla Pracodawców Wrażliwych Społecznie – Lodołamacze.

17 października 2024 r. w Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta gala finałowa XIX edycji konkursu. W kategorii Otwarty Rynek Pracy wygrała firma Społeczna 21 z Krakowa – przedsiębiorstwo społeczne z Krakowa, działające od 2018 roku. To foodtruck z frytkami belgijskimi, a także kawiarnia Społeczna Kaffka. W firmie pracują osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi.