Partnerzy serwisu:
Wybór trybu z wolnej ręki powinien być dokonywany tylko w wyjątkowych okolicznościach, zgodnie ze ściśle interpretowanymi przesłankami wynikającymi z przepisów ustawy Pzp.

Pytanie

Przeprowadzono postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na zimowe utrzymanie dróg, w wyniku którego wyłoniono kilku wykonawców, których zadaniem jest odśnieżanie i posypywanie dróg. Na początku 2010 r. były bardzo duże opady śniegu i pierwszy raz od kilku lat działania jednostki byliśmy zmuszeni do wywozu śniegu z ulic powiatowych, gdyż w przypadku odwilży groziły mieszkańcom podtopienia. Zaistniała sytuacja wymagała natychmiastowego wykonania zamówienia, w związku z czym zastosowano tryb z wolnej ręki (art. 67 ust. 3 ustawy Pzp) na sam wywóz śniegu. W tym roku sytuacja jest podobna, czy w związku z tym również możemy zastosować te przepisy? Czy powinniśmy przeprowadzić nowe postępowanie przetargowe, gdyż wartość umów przekroczy 14.000 euro?

Odpowiedź

W ubiegłym roku właściwie dokonałeś wyboru trybu, jednakże w tym roku powoływanie się na przesłankę nieprzewidywalności może zostać uznane za naruszenie przepisów ustawy Pzp. Wybór trybu z wolnej ręki powinien być dokonywany tylko w wyjątkowych okolicznościach, zgodnie ze ściśle interpretowanymi przesłankami wynikającymi z przepisów ustawy Pzp. Każde odstępstwo od tej zasady jest przedmiotem wnikliwej analizy organów kontrolnych. Za sytuacje, których nie mogłeś przewidzieć, wskazane w art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, uznajesz zdarzenia losowe czy awarie, a natychmiastowa potrzeba udzielenia zamówienia musi być konsekwencją tych nieprzewidywalnych zdarzeń i prowadzić do uniknięcia negatywnych skutków zaistniałej sytuacji. Konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia powinna wynikać ze zdarzeń niemożliwych do przewidzenia, a tylko niezwłoczne wykonanie zamówienia może zapobiec danej sytuacji bądź przywrócić stan sprzed zdarzenia.

Zapamiętaj!

To na Tobie jako zamawiającym ciąży obowiązek udowodnienia, że właściwie skorzystałeś z trybu zamówienia z wolnej ręki.

W przedstawionej przez Ciebie sytuacji organy kontrolne mogłyby zarzucić, że byłeś w stanie przewidzieć sytuację, jaka ma miejsce w tym roku. W związku z tym, że od kilku lat mamy do czynienia z bardzo obfitymi opadami śniegu, pociąga to za sobą konieczność zaplanowania w budżetach większych niż wcześniej środków na zimowe utrzymanie dróg. Należałoby więc już na tym etapie właściwie przygotować postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego.

Musisz pamiętać, że jeżeli dokonasz wyboru trybu z wolnej ręki z naruszeniem ściśle interpretowanych przesłanek, konsekwencją tego może być:

- unieważnienie umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy),

- nałożenie kary finansowej (art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. b i c ustawy),

- nałożenie kary pieniężnej (art. 200 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy),

- odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 168 pkt 1 ustawy).

Podstawa prawna: art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.).

* Autorka jest wieloletnim praktykiem w dziedzinie zamówień publicznych, obecnie głównym specjalistą ds. zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej.

www.portalzp.pl

  • Co powinno zawierać odwołanie, które wykonawca przesyła zamawiającemu?

    Przetargi krok po kroku
    Justyna Andała-Sępkowska *
    Ani przepisy ustawy Pzp, ani rozporządzenia nie wskazują wprost, czy wystarczające jest przesłanie zamawiającemu samej treści odwołania bez załączników, czy też z załącznikami. W tym względzie warto skorzystać z orzecznictwa.
  • Cztery bezskuteczne postępowania - czy to powód do zastosowania "wolnej ręki"?

    Przetargi krok po kroku
    Daniel Wycinka *
    Bezskuteczne postępowania nie muszą bezpośrednio poprzedzać trybu z wolnej ręki. Tryb ten jest trybem wyjątkowym, a przesłanki jego stosowania powinny być interpretowane ściśle, nie tylko pod kątem literalnym.
  • Zamówienie z wolnej ręki - jak definiować natychmiastowość wykonania zamówienia?

    Zamówienia publiczne
    Marek Okniński
    Ustawa Prawo zamówień publicznych umożliwia zastosowanie trybu z wolnej ręki jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
  • Sprawdź, kiedy można zawrzeć dodatkową umowę w trybie z wolnej ręki

    Przetargi krok po kroku
    Daniel Wycinka *
    Otrzymanie przez zamawiającego dodatkowych, nieprzewidzianych środków finansowych, w celu realizacji określonego zadania stanowiącego przedmiot wcześniej zawartej umowy w sprawie zamówienia publicznego, uzasadnia wszczęcie odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.