Pytanie
Zamawiający przeprowadził 4 postępowania: w pierwszym i drugim nie wpłynęła żadna oferta, w trzecim wpłynęła oferta, która przewyższała kwotę, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, w czwartym doszło do wyboru oferty najkorzystniejszej, jednak wykonawca odmówił podpisania umowy. Czy w takim przypadku zamawiający ma przesłankę do zawarcia umowy z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, czy mógł skorzystać z tego trybu tylko po dwóch pierwszych postępowaniach?
Odpowiedź
W opisanej sytuacji wydaje się dopuszczalne zastosowanie trybu z wolnej ręki zarówno w trzecim, jak i następnych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Zwróć jednak uwagę na czas jaki upłynął pomiędzy postępowaniami.
Kiedy "wolna ręka"?
Stosownie do treści art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki w sytuacji, gdy w prowadzonych kolejno postępowaniach o udzielenie zamówienia, z których co najmniej jedno prowadzone było w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego, nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone, a pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione.
Powyższy przepis zezwala więc na zawarcie umowy o zamówienie publiczne po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą, w przypadku łącznego zaistnienia następujących przesłanek:
1. w kolejno prowadzonych postępowaniach o udzielenie zamówienia co najmniej jedno prowadzone było w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego,
2. w postępowaniach tych nie złożono żadnych ofert lub wszystkie oferty zostały odrzucone,
3. pierwotne warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione.
Bezskuteczne postępowania nie muszą bezpośrednio poprzedzać trybu z wolnej ręki
Z literalnego brzmienia przepisu wynika zatem wymóg, by w dwóch kolejnych postępowaniach zamawiający nie miał możliwości dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej z uwagi na wystąpienie sytuacji, o których mowa w przepisie. Jednocześnie przepis ten nie wskazuje wprost, by musiały być to postępowania bezpośrednio poprzedzające zastosowanie trybu z wolnej ręki (termin "kolejne" oznacza jedynie następujące po sobie). Tym samym, wydaje się dopuszczalne zastosowanie trybu z wolnej ręki zarówno w trzecim, jak i następnych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.
Zwróć uwagę na czas, jaki upłynął pomiędzy postępowaniami
Pamiętaj jednak, że tryb ten jest trybem wyjątkowym, a przesłanki jego stosowania powinny być interpretowane ściśle, nie tylko pod kątem literalnym. Z ostrożności proceduralnej rozważ zatem także inne okoliczności, takie jak upływ czasu pomiędzy poszczególnymi postępowaniami. Dla przykładu, jeżeli wszcząłeś pierwsze postępowanie 3 lata temu, a następnie powróciłeś do zamiaru nabycia tych samych dóbr po długiej przerwie i wszcząłeś kolejne, to wydaje się, że w przypadku decyzji o zastosowaniu trybu z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 4 dodatkową trudność interpretacyjną stanowiłoby wykazanie, iż zamówienie to jest znane podmiotom aktualnie występującym na rynku (warunek ten jest bowiem pochodną przesłanek ustawowych).
Podstawa prawna: art. 67 ust. 1 i ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.).
* Autor jest aplikantem radcowskim, pracownikiem UZP w latach 2007-2010, obecnie pracownikiem kancelarii prawnej.
-
Czy zamówienie z wolnej ręki można podzielić na części?
Przetargi krok po krokuZawarcie odrębnych umów w zakresie każdej części lub zawarcie jednej umowy obejmującej wszystkie część jest praktykowane i zgodne z przepisami ustawy Pzp. -
Czym są usługi powtarzające się okresowo?
Przetargi krok po krokuW przypadku zamówień na dostawy lub usługi powtarzające się okresowo ustawa Pzp nakazuje sumowanie wartości zamówień udzielanych w ciągu roku. -
Rachunek opłaty skarbowej od pełnomocnictwa
Zamówienia publiczneWykonawca wnosząc odwołanie do KIO zobowiązany jest do uiszczenia opłat. -
Zamówienie z wolnej ręki - jak definiować natychmiastowość wykonania zamówienia?
Zamówienia publiczneUstawa Prawo zamówień publicznych umożliwia zastosowanie trybu z wolnej ręki jeżeli ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.