Potrącenie kary umownej - rozstrzygnięcie KIO

Wskazane powyżej rozwiązanie formalno – prawne miało w założeniach ustawodawcy dać szansę wykonawcom zamówień publicznych na zachowanie płynności finansowej niezbędnej do realizacji inwestycji publicznych oraz stworzyć poczucie bezpieczeństwa, że zapisy umów będą uwzględniały zmianę warunków społeczno-gospodarczych wywołanych epidemią COVID-19, która wpłynęła negatywnie na możliwość wykonania obowiązków wynikających za zawartej umowy – w tym umowy zawartej po ogłoszeniu stanu epidemii.

Niestety w praktyce realizacji umów o wykonanie zamówienia publicznego część zamawiających nie respektuje wyżej wskazanego przepisu i potrąca kary umowne wykonawcom zamówień publicznych wbrew przesłankom wskazanym w art. 15r[1] ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Tymczasem Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 16 października 2020 r. (sygn. akt: KIO 2296/20) stwierdziła, że przepis art. 15r[1] nie nakłada na zamawiających obowiązku wprowadzenia do postanowień umowy o zamówienie publiczne regulacji w zakresie braku możliwości potrącenia kary umownej zastrzeżonej na wypadek nie wykonania lub nienależytego wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego, w warunkach określonych wskazanym przepisem powszechnie obowiązującego prawa. Wskazany przepis ma zdaniem KIO zastosowanie wprost, a brak przewidzenia odpowiedniego postanowienia umownego, nie oznacza, że nie będzie miał on zastosowania do umowy zawartej w wyniku rozstrzygnięcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Wskazany wyrok daje wykonawcom zamówień publicznych jednoznaczną interpretację jak na gruncie przepisów o zamówieniach publicznych należy postępować nawet w przypadku, gdy podpisana umowa nie odnosi się do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Autor: Marek Okniński

[1] art. 15r1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 11, 159, 180, 694).