Pzp: Konkurs powinien poprzedzać wybór autora dokumentacji projektowej

Zgodnie z art. 7 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych konkurs jest przyrzeczeniem publicznym, w którym przez publiczne ogłoszenie zamawiający przyrzeka nagrodę za wykonanie i przeniesienie prawa do wybranej przez sąd konkursowy pracy konkursowej. 

W świetle ustawy Pzp konkurs nie jest zamówieniem publicznym, może natomiast poprzedzać procedurę zamówienia publicznego w sytuacji, gdy nagrodą w konkursie jest zaproszenie do udziału w procedurze negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki. Konkurs, tak jak zamówienia publiczne, pozwala na zaspokojenie określonego zapotrzebowania zamawiającego.  

Zasadnicza różnica pomiędzy zamówieniami publicznymi a konkursem sprowadza się do tego, iż w toku procedury zamówieniowej dokonuje się badania i oceny ofert lub negocjuje się określone warunki umowy, w konkursie natomiast dokonuje się oceny prac konkursowych, będących już wytworem pracy twórczej uczestników konkursu. Należy jednak podkreślić, iż zamawiający, decydując się na ogłoszenie konkursu, jest obowiązany postępować zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie Pzp. 

Przyjęte w obowiązującym stanie prawnym rozwiązania dotyczące procedury konkursowej umożliwiają obiektywny wybór najlepszej ze złożonych prac konkursowych poprzez przyjęcie subiektywnych kryteriów oceny prac – co nie jest możliwe w przypadku procedur przetargowych.  

Przykładowo w konkursie możliwe jest ustalenie jako kryteriów oceny złożonych prac zagadnień dotyczących: 

• propozycji walorów architektonicznych,  

• estetyki przestrzennej,  

• funkcjonalności rozwiązań architektonicznych,  

• trwałości zastosowanych rozwiązań i ich ponadczasowości, 

• oryginalności pomysłu, 

• jakości proponowanych materiałów,  

• elastyczności funkcjonalnej czy dotarcia do różnych wiekowo grup docelowych. 

Warto zaznaczyć, że w procedurze konkursu zamawiający (organizator konkursu) nie ma obowiązku ustalenia kryterium ceny realizacji zamówienia. Maksymalny koszt wykonania  pracy (rozumiany jako faktyczny koszt zrealizowania zaprezentowanego pomysłu) może zostać określony przez zamawiającego jeszcze przed ogłoszeniem konkursu w regulaminie konkursowym. 

Oceny złożonych prac konkursowych dokonuje sąd konkursowy, który ma znacznie większą dozę swobody w działaniu w porównaniu z komisją przetargową.  

Ustawa Pzp określa tylko podstawowe wymogi związane z funkcjonowaniem sądu konkursowego, pozostawiając kierownikowi zamawiającego znaczną swobodę w określeniu zasad działania powołanego sądu konkursowego. Na mocy Prawa zamówień publicznych do obowiązków kierownika zamawiającego lub osoby przez niego upoważnionej należy sprawowanie nadzoru nad sądem konkursowym w zakresie zgodności prowadzonego konkursu z przepisami ustawy i regulaminem konkursu oraz zatwierdzenie wyników bądź unieważnienie konkursu. 

Korzyści z ogłoszenia konkursu na wybór autora dokumentacji projektowej

W rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych procedura konkursu umożliwia zamawiającemu (organizatorowi konkursu) wybór autora najlepszej pracy konkursowej przy zachowaniu zasad konkurencyjności. Jednocześnie zanonimizowanie złożonych prac konkursowych zapewnia obiektywizm wyboru wykonawcy zamówienia, który w procedurze przetargowej nie jest uzyskiwany w tak szerokim zakresie.   

Udział w sądzie konkursowym przedstawicieli środowisk reprezentujących architektów z realnym wpływem na merytoryczną ocenę prac konkursowych w znacznie większym stopniu niż w przypadku przetargu umożliwia dokonanie wyboru wykonawcy zamówienia dającego rękojmię należytego wykonania zamawianej dokumentacji oraz jej pozytywnej oceny zarówno przez mieszkańców danej społeczności lokalnej, jak i środowiska opiniotwórcze w zakresie architektury.  

Na etapie prowadzenia konkursu, jak również w trakcie opracowywania pracy konkursowej możliwe jest prowadzenie znacznie szerszych konsultacji społecznych odnośnie ustaleń powstających w ramach udzielanego zamówienia, niż ma to miejsce w przypadku wyboru wykonawcy z zastosowaniem procedur przetargowych np. w systemie zaprojektuj i wybuduj.