Potwierdzenie warunków udziału w postępowaniu. Jak prawidłowo ocenić dokumenty od wykonawcy?

Odpowiedź

Czynność uzupełniania dokumentów złożonych przez wykonawców we wnioskach na potwierdzenie wymaganych warunków udziału w postępowaniu jest obowiązkowa i dotyczy m.in. błędnie wypełnionych wykazów robót (doświadczenia). Uzupełnione dokumenty muszą potwierdzać spełnienie warunku najpóźniej na dzień składania wniosku (w przetargu ograniczonym). Przy czym istotna jest nie tyle data wystawienia takiego dokumentu, ile fakt, czy z jego treści wynika spełnienie warunku właśnie na dzień składania wniosku. Zmiana przez wykonawcę informacji zawartych w wykazach, np. poprzez zastąpienie wskazanej pierwotnie osoby inną osobą, nie jest zmianą treści oferty, dlatego też jest dopuszczalna i powinna być przez Ciebie zaakceptowana.

Stawiając warunek doświadczenia w robotach realizowanych na obiektach identycznych z przedmiotem zamówienia, np. szpitalach, możesz narazić się na zarzut naruszenia uczciwej konkurencji poprzez postawienie warunku nieproporcjonalnego do przedmiotu zamówienia. Należy bowiem zadać pytanie, czy rozbudowy szpitalnego oddziału ratunkowego nie może się podjąć wykonawca, który posiada doświadczenie na innych obiektach użyteczności publicznej niż szpitalne oddziały ratunkowe, oddziały intensywnej opieki medycznej lub bloki operacyjne.

Wyjaśnienie: Masz obowiązek wezwać wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez niego oświadczeń lub dokumentów lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane oświadczenia i dokumenty zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, do ich złożenia w wyznaczonym terminie (art. 26 ust. 3 ustawy Pzp). Obowiązek wezwania do uzupełnienia dokumentów dotyczy wszystkich dokumentów wskazanych w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, a wymienionych w rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. W przypadku nie złożenia przez wykonawcę wymaganych oświadczeń lub dokumentów mamy do czynienia z sytuacją, w której wykonawca nie potwierdza faktu spełniania warunków udziału w postępowaniu. Nie wynika z tego jednakże, że nie jest on w stanie wykonać zamówienia i że nie spełnia warunków udziału w postępowaniu. Ciężar udowodnienia faktu spełniania warunków udziału w postępowaniu spoczywa na wykonawcy, który musi wykazać, załączając wymagane oświadczenia i dokumenty, że spełnia warunki udziału w postępowaniu.

Jak ocenić dokumenty, które nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu?

Analogicznie należy ocenić sytuację, w której wykonawca składa oświadczenie lub dokument, lecz z oświadczenia tego lub dokumentu nie wynika potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu. Zarówno w pierwszym przypadku, jak i w drugim istota rzeczy sprowadza się do braku potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu. Z tych względów uzasadnione jest, aby przypadek nie złożenia oświadczenia lub dokumentu, jaki również przypadek złożenia oświadczenia lub dokumentu, z którego nie wynika spełnianie warunków udziału w postępowaniu, traktować analogicznie. W obydwu sytuacjach ma zastosowanie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp - wezwanie do uzupełniania dokumentów.

Zgodnie z orzecznictwem KIO: "błąd" dokumentu polegać może zarówno na jego fizycznym braku, jak i na tym, że chociaż fizycznie dokument został złożony, to nie potwierdza on okoliczności, dla których został złożony (wyrok KIO z 24 sierpnia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 1036/09). Takie stanowisko zajęła również Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 30 stycznia 2008 r. (sygn. akt KIO/UZP 04/08), stwierdzając, że złożenie dokumentu wskazującego na niespełnienie warunków udziału w postępowaniu stanowi wypełnienie przesłanek art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. W takiej sytuacji uznać należy, że wykonawca nie złożył dokumentu potwierdzającego spełnianie warunków udziału w postępowaniu.

Z powyższego wynika też dopuszczalność uzupełnienia dokumentów poprzez złożenie dokumentu o odmiennej niż pierwotnie treści. Przy czym nie mamy w tym przypadku do czynienia ze zmianą treści oferty, lecz dokumentów i oświadczeń składanych wraz z ofertą. Uzupełnienie to nie dotyczy więc istotnych warunków zamówienia, lecz oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, warunkujących dopuszczalność ubiegania się o zamówienie publiczne.

Z punktu widzenia zarówno zamawiającego, jak i istotnych warunków zamówienia nie ma znaczenia np., kto fizycznie zostanie wskazany w wykazie osób przewidzianych do realizacji zamówienia, lecz czy osoby ta posiadają wymagane kwalifikacje. Z tych względów zmiana personalna osób w wykazie na skutek wezwania zamawiającego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp nie stanowi niedopuszczalnej zmiany oferty.

Jak powinna być data złożonego przez wykonawcę dokumentu?

Gdy w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wykonawca uzupełni dokument, na którym widnieje data późniejsza niż dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym, należy zbadać, czy pomimo to z treści dokumentu nie wynika, że wykonawca deklaruje aktualność informacji zawartych w dokumencie na dzień składania wniosków.

Zgodnie z wyrokiem KIO z 21 lipca 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 845/09), złożone na wezwanie zamawiającego dokumenty muszą potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania ofert. To nie data samego dokumentu jest w tym przypadku kluczowa, ale to, na jaki dzień aktualne są informacje w nim zawarte. Jednak w razie niewykazania spełniania warunku na dzień składania wniosków wykonawca musi zostać wykluczony z postępowania.

Podstawa prawna:

- art. 26 ust. 3, art. 25 ust. 1, art. 22 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.),

- rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2009 r. nr 226, poz. 1817).

Autorka zastrzega, że treść odpowiedzi to jej prywatna opinia, a nie stanowisko UZP.

www.portalzp.pl