Partnerzy serwisu:
Ustawa Prawo zamówień publicznych w art. 109 ust. 1 przewiduje fakultatywne przesłanki wykluczenia wykonawcy z ubiegania się o uzyskanie zamówienia publicznego, których zastosowanie uzależnione jest od subiektywnej decyzji zamawiającego.

Wprowadzenie w błąd zamawiającego jako przesłanka wykluczenia wykonawcy

Zamawiający może między innymi wykluczyć wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.  

Wskazana powyżej okoliczność (art. 109 ust. 1 pkt 10 Prawa zamówień publicznych) systemowo pełni funkcję prewencyjną, gdyż celem wskazanego przepisu jest nie tylko wykluczenie nierzetelnych wykonawców, ale również zapewnienie, że wykonawcy nie będą zachęcani przez zbyt pobłażliwe normy prawne do usiłowania wprowadzenia w błąd zamawiającego, z ewentualną opcją na "poprawę" czy "pełniejsze wyjaśnienie" swojego działania w przypadku, gdy ich zachowanie zostanie wykryte. Przyjęcie innego stanowiska prowadziłoby do sytuacji niedającej się pogodzić z celem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jakim jest wybór rzetelnego wykonawcy, w której wykonawca mógłby bezkarnie przedstawiać informacje wprowadzające w błąd na temat swojej przeszłości kontraktowej (zatajając określone fakty), licząc na to, że nawet jeśli zamawiający posiądzie o nich wiedzę, to i tak będzie zobligowany do zwrócenia się do wykonawcy z wnioskami o wyjaśnienia w zakresie przyczyn tych problemów. Taka sytuacja byłaby nieakceptowalna z perspektywy całego systemu zamówień publicznych, oznaczałaby ona wręcz przyzwolenie na podawanie przez wykonawców nieprawdziwych informacji – patrz: wyrok KIO z dnia 14 marca 2022 r., sygn. akt KIO 449/22. 

Niedbalstwo wykonawcy a obowiązek należytej staranności 

Jak definiować pojęcie „niedbalstwa" w rozumieniu art. 109 ust. 1 pkt. 10 ustawy Pzp?

Opierając się na orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, zasadne jest twierdzenie, że do oceny czynności wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Pzp, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, a zgodnie z art. 355 § 1 Kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności (patrz: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10 marca 2004 r., sygn. akt IV CK 151/03). Przy czym wzorzec należytej staranności ma charakter obiektywny i abstrakcyjny, jest ustalany niezależnie od osobistych przymiotów i cech konkretnej osoby, a jednocześnie na poziomie obowiązków dających się wyegzekwować w świetle ogólnego doświadczenia życiowego oraz konkretnych okoliczności (patrz: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 23 października 2003 r., sygn. akt V CK 311/02). Dodatkowo, w stosunku do profesjonalistów miernik ten ulega podwyższeniu, gdyż art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Za takiego profesjonalistę należy również uznać, co do zasady, wykonawcę ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego. Należyta staranność profesjonalisty nakłada na wykonawcę, który składa dokumenty i oświadczenia we własnym imieniu, aby upewnił się, czy deklarowany w nich stan rzeczy odpowiada rzeczywistości. 

Wykonawca ubiegający się o uzyskanie zamówienia publicznego zobowiązany jest na gruncie przepisów ustawy Pzp dochować należytej staranności wymaganej od przedsiębiorców składających oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przedstawiając wymagane w treści Specyfikacji Warunków Zamówienia dokumenty zgodne ze stanem faktycznym, a nie wprowadzające zamawiającego w błąd. 

  • Skutki niezłożenia podmiotowych środków dowodowych w terminie

    Zamówienia publiczne
    Justyna Rek-Pawłowska
    Czy jeśli wykonawca nie złoży podmiotowych środków dowodowych w terminie to oferta podlega odrzuceniu?
    Wyjaśnienia wykonawcy nie powodują zmiany treści oferty.
  • Ponowne zawiadomienie o przetargu - Pzp

    Zamówienia publiczne
    Marek Okniński
    Ustawa Prawo zamówień publicznych zobowiązuje zamawiających, aby w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia niezwłocznie zawiadamiali wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia w tym postępowaniu, o wszczęciu kolejnego postępowania, które dotyczy tego samego przedmiotu zamówienia lub obejmuje ten sam przedmiot zamówienia.
  • Czy cena może być jedynym kryterium w przetargu Pzp?

    zamówienia publiczne
    Marek Okniński
    Zgodnie z art. 246 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający mogą zastosować kryterium ceny jako jedyne kryterium oceny ofert albo jako kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli określą w opisie przedmiotu zamówienia wymagania jakościowe odnoszące się do co najmniej głównych elementów składających się na przedmiot zamówienia.
  • Program Funkcjonalno-Użytkowy nie zawsze jest wymagany

    Zamówienia publiczne
    Marek Okniński
    W systemie zamówień publicznych Program Funkcjonalno-Użytkowy (PFU) ma istotne znaczenie dla wykonawców ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego.
    Wyjaśnienia wykonawcy nie powodują zmiany treści oferty.