Partnerzy serwisu:
Kontakt

Czy kryterium odległości od siedziby zamawiającego jest zgodne z przepisami Pzp?

Zamówienia publiczne
Marek Okniński
Lokalizacja wykonawcy nie powinna stanowić kryterium oceny ofert, gdyż prowadzi do uprzywilejowania podmiotów lokalnych i ograniczenia realnej konkurencji. (Fot. Shutterstock)
Zgodnie z art. 239 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1320 ze zm.) kryteria oceny ofert powinny pozostawać w ścisłym związku z przedmiotem zamówienia.

W praktyce jednak zamawiający wprowadzają do systemu oceny elementy odnoszące się np. do doświadczenia wykonawcy, jego zaplecza technicznego czy kwalifikacji personelu. Takie przesłanki, zgodnie z przepisami, powinny być badane na etapie weryfikacji zdolności wykonawców, a nie podczas oceny oferty. Ich użycie w tym kontekście prowadzi do nieuprawnionego uprzywilejowania określonych podmiotów i narusza zasadę równego dostępu do zamówienia – patrz wyrok KIO z dnia 13 maja 2021 r.,sygn. akt: KIO 1093/21.  

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (3572)

Krytykę orzecznictwa i doktryny budzą tzw. kryteria lokalizacyjne, takie jak "odległość siedziby wykonawcy od zamawiającego" czy "czas dojazdu". Chociaż w pewnych branżach – np. w usługach serwisowych, ratowniczych czy wymagających szybkiej reakcji – mogą one być częściowo uzasadnione, to jednak ich stosowanie w większości przypadków narusza zasadę niedyskryminacji.  

Lokalizacja wykonawcy nie powinna stanowić kryterium oceny ofert, gdyż prowadzi do uprzywilejowania podmiotów lokalnych i ograniczenia realnej konkurencji. 

Warunek odległości wymogiem zawartym w opisie przedmiotu zamówienia  

Zgodnie z art. 99 ust. 1 i ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych: 

1. Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. (...) 

4. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów. 

Uwzględniając powyższe Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 10 sierpnia 2022 r., sygn. akt: KIO 1924/22 uznała za zgodne z przepisami ustawy Pzp postanowienie opisu przedmiotu zamówienia, z treści którego wynika, że …kuchnia wykonawcy powinna znajdować się w  odległości nie większej niż 15 km od siedziby Zamawiającego, mierzonej najkrótszą drogą przy użyciu aplikacji Google Maps (odległość drogowa, środek komunikacji – samochód). Taki opis przedmiotu zamówienia wynika z tego, iż właśnie w odległości kuchni od siedziby Zamawiającego upatruje on ujawnione wadliwości i nierzetelności przy realizacji zamówienia. Odległość a jednocześnie konieczność dostarczenia posiłków w określonym przedziale czasowym skutkowała dostawą "złej jakości produktów, dostarczania posiłków o niewłaściwej temperaturze, dostarczania potraw nienadających się do spożycia przez pacjentów oraz brak możliwości wymiany produktów na produkt »odpowiedni«, ze względu na odległość i trudności w szybkim przemieszczaniu się na drodze". W tej sytuacji Zamawiający zdecydował o określeniu odległości lokalizacji kuchni, co miałoby poprawić nie tylko jakość dostarczanych posiłków, ale i zmniejszyć ich koszt.  

W ocenie składu orzekającego KIO okoliczność, że na warunkach opisanych w opisie przedmiotu zamówienia odwołujący nie może ubiegać się o to zamówienia nie oznacza, że nie mogą tego uczynić inni wykonawcy, co skutkowało oddaleniem odwołania i utrzymaniem wymogów odległości w opisie przedmiotu zamówienia.