Partnerzy serwisu:
Zarejestrowałeś firmę i myślisz, że najtrudniejsze już za tobą? Tymczasem to dopiero początek. Wielu początkujących przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy, że samo wpisanie firmy do rejestru to tylko formalny start, a prawdziwe obowiązki zaczynają się zaraz potem. Co trzeba zrobić, żeby uniknąć kar, odsetek i nieprzyjemnych wizyt z urzędów?

Artykuł skierowany jest do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – niezależnie od tego, czy rejestracja nastąpiła przez CEIDG, czy jako spółka z o.o. przez KRS. Opisujemy podstawowe czynności, których trzeba dopilnować zaraz po rozpoczęciu działalności. 

Najważniejsze formalności: ZUS i podatki

1. Zgłoszenie do ZUS 

Już w dniu rozpoczęcia działalności gospodarczej (albo najpóźniej 7 dni od tej daty), trzeba zgłosić się do ZUS jako płatnik składek. W przypadku jednoosobowej działalności trzeba też zgłosić się jako ubezpieczony. Do wyboru są różne warianty: ulga na start (przez 6 miesięcy bez składek na ubezpieczenia społeczne), mały ZUS (niższe składki przez 24 miesiące) lub pełny ZUS. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji. 

Jeśli zatrudniasz pracowników – masz obowiązek zgłosić ich do ubezpieczeń najpóźniej dzień przed rozpoczęciem pracy. 

2. Obowiązki wobec urzędu skarbowego 

Po rejestracji firmy system CEIDG automatycznie przesyła dane do urzędu skarbowego, ale to nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku zgłoszenia wybranej formy opodatkowania. Możesz wybrać: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt albo kartę podatkową. Jeśli tego nie zrobisz w terminie, zostaniesz objęty zasadami ogólnymi (czyli podatkiem dochodowym według skali 12% i 32%). 

Dodatkowo, jeśli planujesz świadczyć usługi lub sprzedawać towary objęte VAT, musisz złożyć formularz VAT-R przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej. To ważne, bo bez rejestracji nie możesz legalnie wystawiać faktur VAT. 

Obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej 

W zależności od wybranej formy opodatkowania masz obowiązek prowadzenia odpowiedniej ewidencji księgowej: 

  • Podatkowa księga przychodów i rozchodów (KPiR) – przy zasadach ogólnych i podatku liniowym, 
  • Ewidencja przychodów – przy ryczałcie, 
  • Pełna księgowość – obowiązkowa w spółkach z o.o. lub po przekroczeniu określonego limitu przychodów, 
  • Inne ewidencje, np. środków trwałych, przebiegu pojazdu, sprzedaży. 

Księgi można prowadzić samodzielnie, ale wielu przedsiębiorców decyduje się na pomoc biura rachunkowego – co jest szczególnie zalecane, jeśli nie masz doświadczenia. 

Kasa fiskalna. Kto musi ją posiadać 

Obowiązek posiadania kasy fiskalnej nie dotyczy wszystkich przedsiębiorców. Jeśli świadczysz usługi na rzecz osób fizycznych (np. fryzjer, mechanik, lekarz), możesz być zobowiązany do ewidencji sprzedaży na kasie – nawet od pierwszej złotówki. Są jednak wyjątki i limity zwolnień. Trzeba to sprawdzić przed rozpoczęciem sprzedaży. 

Inne obowiązki branżowe 

Niektóre rodzaje działalności wymagają dodatkowych formalności: 

• uzyskania zezwolenia (np. na sprzedaż alkoholu), 

• wpisu do rejestru działalności regulowanej (np. usługi turystyczne, transport), 

• zgłoszenia do inspekcji sanitarnej (np. gastronomia), 

• albo spełnienia wymagań środowiskowych (np. warsztaty, lakiernie). 

Zawsze przed rozpoczęciem działalności warto sprawdzić, czy twoja branża nie wymaga dodatkowych zgłoszeń lub pozwoleń – to są najczęstsze źródła problemów podczas pierwszej kontroli. 

Uważaj na terminy – większość obowiązków ma jasno określone daty. Przeoczenie zgłoszenia do ZUS, błędny wybór formy opodatkowania czy brak rejestracji VAT może cię kosztować nie tylko nerwy, ale i pieniądze. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z pomocy biura rachunkowego lub doradcy podatkowego. 

Więcej informacji znajdziesz na rządowym portalu www.biznes.gov.pl, gdzie dostępne są aktualne przewodniki krok po kroku oraz formularze online. 

  • Kto może założyć firmę w Polsce?

    działalność gospodarcza
    dr Tomasz Góra
    Ustawa Prawo przedsiębiorców jasno określa, kto i na jakich zasadach może założyć firmę w Polsce. Przepisy te są istotne nie tylko dla Polaków, ale również dla obcokrajowców chcących legalnie działać na naszym rynku. Ich znajomość jest kluczowa, aby prawidłowo założyć firmę i prowadzić ją zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce.
    Ustawa Prawo przedsiębiorców zawiera jasne zasady, które stanowią, kto może zostać przedsiębiorcą w Polsce i na jakich warunkach.
  • Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

    jednoosobowa działalność gospodarcza
    dr Tomasz Góra
    Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej to prosty sposób na rozpoczęcie własnej przygody z biznesem. W tym poradniku znajdziesz szczegółowe omówienie tego, kto może zarejestrować taką działalność, jakie dokumenty są potrzebne i jakie decyzje trzeba podjąć na początku swojej drogi jako przedsiębiorca.
    Proces rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej jest prostszy niż się wydaje.
  • Jak założyć spółkę z o.o.? Podstawy rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

    spółka z.o.o.
    dr Tomasz Góra
    Coraz więcej osób decyduje się na prowadzenie biznesu w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to jedna z coraz częściej wybieranych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce - zarówno przez osoby prywatne, jak i inwestorów.
    Spółka z o.o. to jedna z coraz częściej wybieranych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.