Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w wyroku z dnia 25 lutego 2020 r[1]. potwierdził interpretację prezentowaną przez Urząd Zamówień Publicznych w zakresie pojęcia „aktualności dokumentów” przedkładanych przez wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na potwierdzenie warunków udziału w przetargu.
Skład orzekający w wyżej wskazanym wyroku KIO definiując pojęcie „aktualności dokumentów” wskazał, że zgodnie z treścią art. 25a ust. 1 Prawa zamówień publicznych (dalej Pzp), do oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawca dołącza aktualne na dzień składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oświadczenie w zakresie wskazanym przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Informacje zawarte w oświadczeniu stanowią wstępne potwierdzenie, że wykonawca:
1) nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu;
2) spełnia kryteria selekcji, o których mowa w art. 51 ust. 2, art. 57 ust. 3 i art. 60d ust. 3.
Wskazany wyżej przepis reguluje kwestię tzw. wstępnego potwierdzania spełniania warunków udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia oraz spełniania kryteriów selekcji przez wykonawców, które następuje w oparciu o złożone przez wykonawcę oświadczenie własne.
Jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwot, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp, to wstępne oświadczenie wykonawcy jest składane w dokumencie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia.
Skoro przepis art. 25a ust. 1 Pzp stanowi, że oświadczenia dołączane do oferty lub do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu winny być „aktualne na dzień składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu” to nie ulega wątpliwości, że wstępne potwierdzanie zdolności wykonawcy, w tym warunków udziału w postępowaniu, musi zachowywać aktualność przez cały okres trwania postępowania. Jak wynika z opinii Prezesa UZP zamieszczonej na stronie internetowej ww. Urzędu „Aktualność oświadczeń własnych” winna być zatem rozumiana nie tyle jako aktualność w konkretnym punkcie na osi czasu (np. dzień składania ofert), ale jako trwający przez całe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego stan ciągły, którego punktem początkowym może być, np. termin składania ofert”
Przepisy art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp stanowią, że oświadczenia lub dokumenty, których katalog został określony w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016 r., poz. 1126), winny być aktualne na dzień ich złożenia i mają potwierdzać okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp. Zatem oświadczenia lub dokumenty przekazywane przez wykonawcę na podstawie wezwania zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 lub 2 Pzp mają stanowić potwierdzenie wstępnego domniemania o spełnieniu przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do wykluczenia. W konsekwencji uznać należy, że warunki udziału w postępowaniu i okoliczność niepodlegania wykluczeniu z postępowania winny być spełnione przez wykonawcę przez cały okres trwania postępowania o zamówienie publiczne, a nie tylko w konkretnym dniu (dniu składania ofert lub wniosków, dniu złożenia konkretnego oświadczenia lub dokumentu etc.).
Oświadczenia lub dokumenty „aktualne” to takie, które w momencie ich złożenia potwierdzają okoliczność, co do której wykonawca wcześniej złożył w ofercie wstępne oświadczenie, i która obecnie (aktualnie) także występuje.
Złożenie przez wykonawcęzamawiającemu takiego oświadczenia lub dokumentu wskazuje, że stan, o którym ono zaświadcza nie uległ zmianie od dnia składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, tj. od momentu złożenia wstępnego oświadczenia w JEDZ o spełnianiu warunków udziału lub braku podstaw do wykluczenia. Konsekwentnie należy uznać, że także na gruncie art. 26 ust. 3 Pzp, za prawidłowe należy uznać uzupełnienie oświadczeń lub dokumentów wystawionych zgodnie z terminami wynikającymi z ww. rozporządzenia liczonymi wstecz od daty składania ofert (wniosków), o ile dokumenty te są aktualne, tj. stan potwierdzony tymi oświadczeniami lub dokumentami nie uległ zmianie w stosunku do okoliczności wyrażonych w oświadczeniu wstępnym. Dokumenty przedłożone w odpowiedzi na wezwanie z art. 26 ust. 3 Pzp muszą potwierdzać prawdziwość złożonego uprzednio przez wykonawcę oświadczenia wstępnego w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia oraz spełnienia kryteriów selekcji oraz domniemania niezmienności tych okoliczności pomiędzy datą składania ofert a datą złożenia tych dokumentów na wezwanie z art. 26 ust. 3 Pzp. Zgodnie z jednoznaczną opinią Prezesa UZP, „Oświadczenia własne składane na podstawie art. 25a ustawy Pzp oraz ich uzupełnienia z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp muszą być aktualne w momencie ich złożenia. Za aktualny na gruncie art. 26 ust. 1 lub 2 ustawy Pzp oraz art. 26 ust. 3 ustawy Pzp należy uznać taki dokument, który potwierdzać będzie spełnienie warunków udziału w postępowaniu czy brak podstaw do wykluczenia w chwili jego złożenia ale także, że ten stan trwa nieprzerwanie przez cały okres postępowania od upływu terminu składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.”.
Autor: Marek Okniński
[1] sygn. akt: KIO 294/2020
