Egzekucja przeciwko dłużnikowi prowadzącemu jednoosobową działalność gospodarczą

Podstawa prawna – kto jest dłużnikiem w myśl przepisów Kodeksu postępowania cywilnego?

Zgodnie z art. 776 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc), podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy – najczęściej prawomocny wyrok sądu lub nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Komornik prowadzi egzekucję przeciwko osobie wskazanej w tytule wykonawczym, a nie wobec samej "działalności gospodarczej". 

To oznacza, że w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej dłużnikiem jest osoba fizyczna – przedsiębiorca, a nie jej firma. Potwierdza to również art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, który stanowi, że: "Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą". 

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie powstaje więc odrębny podmiot prawa. Wierzyciel pozywa i prowadzi egzekucję bezpośrednio przeciwko osobie fizycznej, która jest przedsiębiorcą. 

Zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem – zarówno firmowym, jak i prywatnym. 

Majątek osobisty obejmuje wszystkie składniki majątkowe, które nie zostały wyłączone przepisami szczególnymi lub nie są objęte wspólnością majątkową małżeńską. 

To oznacza, że egzekucja komornicza może objąć: 

• rachunek bankowy wykorzystywany w działalności (rachunek firmowy); 
• rachunek osobisty przedsiębiorcy; 
• środki pieniężne, gotówkę, wynagrodzenie; 
• pojazdy, maszyny, sprzęt elektroniczny, narzędzia; 
• nieruchomości, udziały, papiery wartościowe.

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie chroni przed egzekucją komorniczą. W razie zadłużenia przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem – zarówno firmowym, jak i prywatnym. Komornik może zająć środki na rachunku bankowym, ruchomości, nieruchomości, wierzytelności od kontrahentów i inne składniki majątku. 

Nie istnieje żaden odrębny "majątek firmy" – wszystko, co posiada przedsiębiorca, stanowi jego majątek osobisty, z którego wierzyciel może się zaspokoić. 

Egzekucja wobec osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą ma charakter pełny – przedsiębiorca nie może zasłonić się "firmą" ani wydzielonym rachunkiem. Wierzyciel ma prawo dochodzić należności z całego jego majątku, niezależnie od tego, czy jest wykorzystywany prywatnie, czy w ramach działalności gospodarczej.