Zakładanie firmy a ZUS. Wsparcie na starcie

Co przysługuje przedsiębiorcom? O tym piszemy w poradniku. 

Ulga na start

Jeśli po raz pierwszy zakładasz działalność gospodarczą albo zakładasz ją ponownie, ale minęło już co najmniej 60 miesięcy od zawieszenia lub zamknięcia firmy, możesz skorzystać z tzw. ulgi na start. Ważne: w ramach działalności gospodarczej nie możesz wykonywać działań na rzecz byłego pracodawcy, w takim zakresie, w jakim robiłeś to jako pracownik, w tym lub w poprzednim roku.

Korzystając z ulgi, nie musisz opłacać składek na ubezpieczenie społeczne przez 6 miesięcy kalendarzowych od podjęcia działalności gospodarczej. Ale coś za coś. Jeśli w tym czasie zachorujesz albo zdarzy ci wypadek w pracy, nie będziesz mógł korzystać ze świadczeń. Czas korzystania z ulgi na start nie będzie także zaliczony do okresu branego pod uwagę przy ewentualnym ustalaniu twojego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i jej wysokości, nie będą też w tym czasie odprowadzane składki na twoje konto emerytalne.

Jeśli w czasie korzystania z ulgi zawiesisz wykonywanie działalności, okres ten także wliczony będzie do 6 miesięcy. 

Ulga a składka zdrowotna

Korzystając z ulgi na start, w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności musisz zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego. Wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości twoich dochodów oraz wybranej przez ciebie formy opodatkowania.

Jeśli rozliczasz podatki dochodowe na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a twój dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9 proc. z 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, które w 2025 roku wynosi 4666 zł.

Minimalna składka zdrowotna w 2025 roku, za każdy miesiąc roku składkowego od 1 lutego 2025 roku do 31 stycznia 2026 roku, wyniesie 314,96 zł.

Tyle zapłacisz także, jeśli rozliczasz się kartą podatkową. Jeśli natomiast rozliczasz podatki dochodowe ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, twoja miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9 proc. zryczałtowanej podstawy.

W zależności od twoich przychodów w 2025 roku to kwota:

• 461,66 zł (przychód poniżej 60 tys. zł),

• 769,43 zł (od 60 tys. zł do 300 tys. zł),

• 1384,97 zł (powyżej 300 tys. zł).

Możesz być zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne również przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności, np. wtedy, jeśli jesteś emerytem bądź rencistą i twoje świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej. 

Więcej przydatnych informacji znajdziesz na stronie www.biznes.gov.pl

Preferencyjne składki

Po upływie 6 miesięcy lub w przypadku wcześniejszego zrezygnowania z "ulgi na start", możesz przez następne 24 miesiące korzystać z tzw. składek preferencyjnych, których wysokość obliczana jest od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Ważne: to od tej kwoty będzie w przyszłości obliczany np. zasiłek chorobowy, macierzyński czy opiekuńczy. Okres korzystania z preferencyjnych składek zaliczy się tylko częściowo do twojego stażu emerytalnego.

"Dwa lata preferencyjnych składek to zaliczenie nieco ponad 7 miesięcy okresów składkowych zamiast 24 miesięcy" – przypomina ZUS.

Mały ZUS plus

Mały ZUS plus to kolejna ulga, dzięki której możesz płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne – od podstawy ustalonej od twojego dochodu z działalności gospodarczej za poprzedni rok. Z Małego ZUS plus możesz skorzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

– Przedsiębiorca musi być wpisany do rejestru CEIDG lub być wspólnikiem spółki cywilnej, ponadto przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie może przekroczyć 120 tys. zł. Jeśli działalność była prowadzona krócej, limit przychodu wylicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy. Warunkiem jest też prowadzenie działalności w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni – mówi Beata Kopczyńska.

Zgłoszenia do Małego ZUS plus przyjmowane są w konkretnych terminach, a spóźnienie powoduje, że w danym roku nie będziesz mógł skorzystać z ulgi. W 2025 roku osoby kontynuujące działalność powinny były dokonać zgłoszenia najpóźniej do 31 stycznia.

– Niższe składki na ubezpieczenia społeczne to niższe koszty prowadzenia firmy. Jednak niskie składki to też niskie świadczenia wypłacane w związku z chorobą, opieką nad chorym członkiem rodziny czy wyliczoną rentą bądź emeryturą. Warto to wziąć pod uwagę, podejmując decyzję – przypomina Beata Kopczyńska.

Wakacje składkowe

Wakacje składkowe to nowa forma wsparcia dla przedsiębiorców. Dotyczy zwolnienia z opłacania składek przez jeden miesiąc w roku na własne obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, a także na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Składki są sfinansowane z budżetu państwa. Liczone są od najniższej obowiązującej minimalnej podstawy wymiaru. Możesz z niej skorzystać, będąc na preferencyjnych składkach czy Małym ZUS plus.

"Wakacje składkowe nie obejmują składki zdrowotnej. Trzeba ją opłacić także za ten miesiąc, w który przedsiębiorca jest zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne" – przypomina ZUS.

Ważne: Zwolnienie dotyczy tylko twoich składek. To oznacza, że za czas zwolnienia musisz zapłacić składki osób, które ubezpieczasz, na przykład twoich pracowników lub zleceniobiorców.

Wniosek musisz złożyć w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Przykładowo, jeśli chcesz uzyskać zwolnienie z opłacania składek ZUS za wrzesień, złóż wniosek w sierpniu.